Ύστερα από είκοσι χρόνια και είκοσι δύο επανεκδόσεις, το κλασικό πλέον έργο της Μαρίας Λαµπαδαρίδου Πόθου σε µια νέα διαδροµή στον Χρόνο. Το Πήραν την Πόλη, πήραν την… ζωντανεύει τις τελευταίες ηµέρες της σπαρασσόµενης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Λεπτό προς λεπτό καταγράφει τις πενήντα επτά ηµέρες πολιορκίας της Βασιλεύουσας έως την Άλωση. Με τη δύναµη του ποιητικού ενορατικού λόγου, αλλά και µε αναλυτική διείσδυση και θέση έναντι της ιστορίας, η συγγραφέας δίνει την ύστατη αγωνία, τον ύστατο αγώνα, που στάθηκε ορόσηµο στη νεότερη ιστορία του ελληνισµού. Όµως, πέρα από αυτό, και µε µυθικό άξονα τον ήρωά της, δίνει τη συγκλονιστική πορεία της παρακµής του Βυζαντίου, καθώς και την οδυνηρή περιπέτεια του ελληνισµού µετά την καταστροφή.
Προσπάθησα να δώσω στον ήρωά μου, τον Πορφύριο, κάποιες μαγικές ιδιότητες, μυθικές. Γιατί τα πρόσωπα που περνούν στις διαστάσεις του θρύλου είναι τρισμέγιστα. Κι εγώ έπρεπε να εναρμονίσω στις ίδιες αναλογίες τα δικά μου πρόσωπα του μύθου, αυτά που έπλασα, για να μπορούν να σταθούν πλάι στα πραγματικά.
Πιστεύω πως ο μύθος μου ο πολύ ανθρώπινος έκανε το ογκώδες αυτό μυθιστόρημα να αγαπηθεί, έτσι όπως αγαπήθηκε από τους αναγνώστες. Παράλληλα με τα τραγικά ιστορικά γεγονότα, ξετυλίγεται το ανθρώπινο δράμα του ήρωά μου, το υπαρξιακό του δράμα, σαν μια αναγωγή στην οδυνηρή περιπέτεια ολόκληρου του θυσιασθέντος ελληνισμού.Καθώς διαβάζω τώρα τις σελίδες του, μου έρχονται αυτόματα στη σκέψη οι επόμενες λέξεις, το επόμενο νόημα και το πώς έψαχνα να το βρω, να το διατυπώσω, θυμάμαι την αγωνία της κάθε στιγμής. Λες και ολόκληρο το βιβλίο χαράχτηκε μέσα στο μυαλό μου, αποτυπώθηκε σαν όρκος. Με τέτοια δύναμη γράφτηκε. Γράφοντας το μυθιστόρημα αυτό έμαθα πως η ζωή μας είναι μια επαλήθευση του Ανεξήγητου. Για εμάς, για την ανθρώπινη αντίληψή μας, είναι προφανής μόνον η “επαλήθευση”, όχι όμως το ίδιο το Ανεξήγητο. Αυτό παραμένει σε μιαν απαρασάλευτη σιωπή. Όπως οι προφητείες εκείνες που μιλούσαν χίλια χρόνια πριν για το πώς θα έπεφτε η Πόλη, για την τελευταία πανσέληνο που θα χανόταν. Και αυτό δεν μπόρεσα ακόμα να το αποδεχτώ. Ακόμα με βασανίζουν, σαν αναπάντητα ερωτήματα, οι διοσημίες εκείνες, τα σημάδια, που φάνηκαν τις τελευταίες ημέρες προαναγγέλλοντας τον θάνατο. Πολλές φορές, έρχεται στον ύπνο μου η κραυγή και με ξυπνά. Η κραυγή του Πορφύριου. Εκείνη που για μένα ήταν μια αναγωγή στην περιπέτεια ολόκληρου του σπαρασσόμενου τότε ελληνισμού. Την ώρα που ο ματωμένος μου Πορφύριος έδωσε τον γιο του, τον Κωνσταντίνο του στους άγνωστους, που έφευγαν, για να τον σώσει. Από πού ανεβαίνει αυτή η κραυγή μέσα μου. Από ποιες απρόσιτες κοίτες ζωής άλλης που κοιμούνται στα βάθη της ψυχής μας. Και λέω. Τόσο ευάλωτοι είμαστε ως άνθρωποι. Τόσο ελλιπείς. Τόσο λίγα μας επιτρέπεται να γνωρίζουμε.
Κριτικές
Πήραν την Πόλη, πήραν την, κριτική Λεωνίδα Βελιαρούτη
Πήραν την Πόλη, πήραν την, κριτική Δημήτρη Σταμέλου
H μεταφυσική διάσταση στο έργο της Mαρίας Λαμπαδαρίδου Πόθου, μελέτη της Έρης Σταυροπούλου
Πήραν την Πόλη πήραν την, κριτική της Ελένης Χωρεάνθη
Πήραν την Πόλη πήραν την, κριτικός λόγος του Άρη Τερζόπουλου
Πήραν την Πόλη πήραν την, κριτικός λόγος του Κώστα Μιχαηλίδη
Πήραν την Πόλη, πήραν την, ομιλία-κριτικός λόγος της Μαρίας Καραβία
Η θυσία και το θαύμα, αυθεντικό, Ελ. Γκίκα, στο Έθνος
Πήραν την Πόλη πήραν την, Θέματα λογοτεχνίας, του Κώστα Μιχαηλίδη
Πήραν την Πόλη πήραν την, Νέα Εστία, του Μιτσάκη
Πήραν την Πόλη κριτική Μερακλή στην Λέξη
Πήραν την Πόλη, πήραν την, κριτική από αναγνώστρα
Επετειακά, Αναρτήσεις
Επετειακό της Αλώσεως, στο ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, Μάης 2021, Πήραν την Πόλη, πήραν την
Πόσο πεπρωμένη ήταν η Άλωση της Πόλης, Καθημερινή
Οι τελευταίες μέρες του Βυζαντίου, αυθεντικό
Τελευταίες μέρες, Απογεματινή, Παρνασάς, αυθεντικό
Η Μαρία Λαμπαδαρίδου – Πόθου στο εργαστήρι του συγγραφέα
Συνεντεύξεις
Πήραν την Πόλη, πήραν την, συνέντευξη στην δημοσιογράφο Μαριάνθη Κουνιά
Πήραν την Πόλη, πήραν την, συνέντευξη στην Κώστια Κοντολέων
Πήραν την Πόλη, πήραν την, συνέντευξη στον δημοσιογράφο Αλέξιο Μοστριό
Πήραν την Πόλη, πήραν την…, συνέντευξη στον δημοσιογράφο Γιώργο Κιούση
“Πήραν την Πόλη πήραν την”, ομιλία στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, σε ειδική εκδήλωση
Σκέψεις της συγγραφέως
Πήραν την Πόλη, πήραν την, Εργαστήρι του συγγραφέα, Η μ. λ. π. σε πρώτο πρόσωπο, διάστιχο
The last Εmperor of Byzantium, About…
The last Emperor of Byzantium, Author’s note
Απόσπασμα
“The last Emperor of Byzantium” Chapter One: “To Lemnos, the Isle Beloved…”
The last Emperor of Byzantium, the last chapter “My son, my Constantine”
The last Emperor of Byzantium, Chapters from the novel
Το βιβλίο μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Μίνωα Πόθο και την Theony Condos κυκλοφόρησε το 2000 από τις εκδόσεις Τερζόπουλος, TERZO BOOKS, με τίτλο “Byzantium – The fall”. Το βιβλίο είναι εκτός κυκλοφορίας.