Δεν θεωρώ πως ο λεγόμενος “μορφωμένος”
έχει και μεγαλύτερη αισθαντικότητα
ή ικανότητα αντίληψης.
Από ποια άγνωστα μονοπάτια της ψυχής ήρθε η ιδέα γι’ αυτό το σπαρακτικό βιβλίο;
Μέσα στη ζωή του κάθε ανθρώπου υπάρχει και ο σπαραγμός, αλλά και οι ευτυχισμένες στιγμές, η χαρά και η λύπη σε έναν αέναο κύκλο, ή, για να το πούμε αλλιώς, υπάρχει το γεγονός, αυτό το ακατέργαστο, όπως το περιγράφω στο μυθιστόρημα, που εισβάλλει αιφνίδια και ανατρέπει την καθημερινότητά μας. Τώρα, από ποια άγνωστα μονοπάτια της ψυχής ήρθε η ιδέα. Θα πω μόνο πως τα πρόσωπα ενός μυθιστορήματος γεννιούνται με τη μοίρα τους. Αυτά διαμορφώνουν τις όποιες ιδέες. Γιατί έχουν το προνόμιο να πηγαίνουν λίγο πιο πέρα από το παραδεκτό. Έχουν την ποιητική άδεια να κάνουν πραγματικό το αθέατο, όπως και η ίδια η ζωή στις πολύ ιδιαίτερες στιγμές της. Θα έλεγα πως τα μυθιστορήματά μου σε αυτές τις πολύ «ιδιαίτερες στιγμές» κινούνται.
Ποια είναι τα κλειδιά για ν’ ανοίξει ο αναγνώστης τις πόρτες της
γλώσσας και να κατανοήσει όλα όσα συμβαίνουν στο μυθιστόρημά σας μέσα σε βαθιά τραγικότητα;
Δεν είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ένα κείμενο για να μας τέρψει ή να μας πλουτίσει. Ένα μυθιστόρημα σαν τον Ιερό Ποταμό, που το διαπερνά το εξωλογικό στοιχείο, το ανεξήγητο, καθένας το προσεγγίζει ανάλογα με τα προσωπικά του βιώματα. Αυτή είναι η μαγεία που θα δώσει στον αναγνώ-
στη – αν διαθέτει αυτή τη μαγεία.
Τι συμβολίζει ο Ιερός Ποταμός;
Την εμπειρία που έχει ο καθένας σχετικά με το υπερφυσικό φαινόμενο. Από ’κεί και πέρα, οι συμβολισμοί, αν υπάρχουν, είναι υποκειμενικοί για τον καθένα. Όπως και για μένα την ίδια που το έγραψα. Άλλωστε, είναι τόσο προσωπικές και ιδιαίτερες αυτές οι περιοχές της ψυχής όπου κινείται το μυθιστόρημα, που δεν έχω δικαίωμα να επιβάλω το δικό μου βίωμα ή
τη δική μου θέση. Εγώ πλάθω μια ιστορία και ο αναγνώστης, αν θελήσει να τη διαβάσει, θα την προσεγγίσει με τα δικά του βιώματα. Γι’ αυτό και την είπα «ταξίδι προς το αθέατο».
Είναι τα όνειρα ένας δρόμος να επικοινωνούμε με τους κεκοιμημένους;
Και αυτό είναι προσωπικό για τον καθένα. Δηλαδή, βγαίνει από την προσωπική εμπειρία, από το βίωμα. Θα απαντήσω με τη φράση του Ηράκλειτου: «Ζων δε άπτεται τεθνεώτος εύδων», είπε. Δηλαδή, «εκείνος που είναι ζωντανός, στον ύπνο του αγγίζει τον χώρο των νεκρών». Αυτό τα λέει όλα.
Όλοι οι άνθρωποι έχουν αυτό το χάρισμα της επικοινωνίας;
Το θέμα είναι πόσο θέλει να το έχει ο καθένας. Βέβαια υπάρχουν άτομα περισσότερο ενορατικά, αλλά αυτό είναι και θέμα άσκησης ή παρατήρησης.
Μύθος, πίστη και θαύματα. Υπάρχει, πιστεύετε, μια αέναη σύνδεσή τους στο ποτάμι των αιώνων;
Όλα μαζί τα συμπαρασύρει ο χρόνος που κυλά. Το θέμα είναι πόσο υπάρχουν χαραγμένα στο συλλογικό ασυνείδητο του ανθρώπου. Και, εάν υπάρχουν, πόσο μπορεί ο σημερινός άνθρωπος βιώνοντας τα μηνύματα της χιλιετίας που ξημέρωσε να τα αφουγκραστεί. Και τι σημαίνουν αυτά για τον σημερινό
άνθρωπο.
Δηλαδή πιστεύετε πως είναι ο άνθρωπος ευάλωτος σε ό,τι σημαίνουν και τα τρία παραπάνω;
Θα έλεγα πως προτιμά να τα αγνοεί. Οι σημερινοί καιροί δεν συμπλέουν με τέτοιες αναζητήσεις. Όμως το θέμα είναι πόσο αυτά καθαυτά τον παγιδεύουν από δρόμους αόρατους. Να,αυτό έδωσα στον Ιερό Ποταμό. Αυτό ήθελα να δώσω. Πόσο παγιδευμένοι είμαστε από κάποια πράγματα που δεν ελέγχουμε.
Τα μυθιστορήματά σας απευθύνονται σ’ ένα ιδιαίτερο κοινό;
Σε ιδιαίτερο, δεν θα το έλεγα. Πιστεύω πως ο καθένας βρίσκει αυτό που εκείνον ενδιαφέρει. Και απ’ όσο ξέρω, οι αναγνώστες των βιβλίων μου ανήκουν σε όλα τα πνευματικά επίπεδα – και αυτό είναι κάτι που με ευχαριστεί. Δεν θεωρώ πως ο λεγόμενος «μορφωμένος» έχει και μεγαλύτερη αισθαντικότητα ή ικανότητα αντίληψης. Έχω συζητήσει με απλούς ανθρώπους που δεν είχαν τίτλους και περγαμηνές και έμεινα κατάπληκτη από τη διορατική τους ικανότητα. Πάντα πίστευα στη διαίσθηση, στο αισθητήριο. Και αυτό το διαθέτει ο καθένας με τον τρόπο του.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος της Θεσσαλονίκης στις 7 Μαρτίου 2004, με τίτλο: «Ταξίδι προς το αθέατο».
Την συνέντευξη πήρε ο δημοσιογράφος και ποιητής Αστέριος Λουκάς