• Skip to main content
  • Skip to secondary navigation

Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου

poet novelist playwright

  • el
  • en_GB
  • βιογραφικό
  • Μυθιστορήματα
    • Παιδικά
  • Ποίηση
    • Ποιητική πρόζα
  • Δοκίμιο
    • Μεταφράσεις
  • θέατρο
    • παραστάσεις έργων
    • Δημοσιεύσεις έργων
  • in English
  • Επικαιρότητα
  • Δημοσιεύσεις Μαρίας
    • Μελέτες και Ομιλίες
  • Συνεντεύξεις
    • Εργαστήρι του συγγραφέα
  • άρθρα για την Μαρία
    • Ομιλίες για το έργο της
    • Επιστολές, αναρτήσεις
    • διδακτορικά
  • Εκδηλώσεις
    • Σχολεία
  • “ἁρμονίη”
  • facebook
  • wikipedia

Σκέψεις

“Το Ξύλινο Τείχος” στην Ευρωπαϊκή Ένωση”, Ιούλιος 2020

28th Ιούλιος 2020 By maria

Η ζωή μάς αιφνιδιάζει κάποιες φορές. Και εκεί που λες, ως εδώ ήταν, όσα έγραψα όσα είπα, για όσα πόνεσα και αγωνίστηκα για όσες αλήθειες για όσο άδικο, τέλειωσαν, τελειώνουν – γιατί και ο χρόνος εγγύς.

Όμως η ζωή ως το τελευταίο σου λεπτό σε αιφνιδιάζει. Και ενώ ήμουν σε εκείνη τη στιγμή του “τόσο μπόρεσα”, τόσο άντεξε το έργο μου, έρχεται ένας αναγνώστης από τις Βρυξέλλες άγνωστος σε εμένα όμως με αγάπη βαθιά για τα βιβλία μου, να με τιμήσει.

Και μαθαίνω πως είναι ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο πρέσβης, κύριος Ιωάννης Βράιλας, που μου αναγγέλλει πως, σε ένα πρόγραμμα που κάνει η Βιβλιοθήκη του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (να προτείνει κάθε χώρα το βιβλίο ενός συγγραφέα), εκείνος επέλεξε το μυθιστόρημα μου “Το Ξύλινο Τείχος” ως ελληνική πρόταση, για τις “καθαρές αξίες του” είπε, όταν μου μίλησε.

Και δεν έχω λόγια να τον ευχαριστήσω.
Αισθάνομαι βαθιά ευγνώμων.

Αυτές τις “καθαρές αξίες” πολύ αγωνίστηκα να τις ανασύρω από το μακρινό παρελθόν, να τις φέρω σε μια διάσταση του παρόντος χρόνου. Βήμα βήμα να περπατώ τα δυόμισι χιλιάδες χρόνια, για να γράψω το μυθιστόρημα αυτό, έτσι που να το αγαπήσουν οι νέοι, να βρούνε τις ρίζες τους.

Επιλέγω ένα μικρό απόσπασμα από το κείμενο της Ανάρτησης στην διαδικτυακή πλατφόρμα της Βιβλιοθήκης του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πρόγραμμα: Readers of Europe Reading List.

Στο προτεινόμενο μυθιστόρημα πρέπει να υπάρχει, είπαν, ένας συμβολισμός σχετικά με τα διλήμματα της ανθρωπότητας σε καιρούς κρίσης, εν προκειμένω, μια σαφής αναφορά στην δοκιμασία της πανδημίας που χτύπησε τον πλανήτη.

Και μεταξύ άλλων, ο πρέσβης κύριος Ιωάννης Βράϊλας στο κείμενό του αναφέρει:

“Το ιστορικό μυθιστόρημα της Μαρίας Λαμπαδαρίδου Πόθου “Το Ξύλινο Τείχος” προσφέρει μια σαγηνευτική προσέγγιση στις αξίες, στα πιστεύω και στους φόβους των αρχαίων Ελλήνων.
Υπογραμμίζει την σημασία μιας πεφωτισμένης αρχηγείας, ιδιαίτερα την στιγμή που έρχεται αντιμέτωπη με την Ύβρι και την αλαζονεία που πυροδότησαν τα κυριαρχικά όνειρα των Περσών, το 480 π. Χ.

[…] Μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση από τον Θεμιστοκλή, ένα λαμπερό ιστορικό παράδειγμα, για το πώς η διορατική σκέψη, το σθένος, οι καινοτόμες ιδέες, η ειλικρίνεια και η συμμετοχικότητα μπορούν να μας βοηθήσουν να υπερνικήσουμε και τις πιο δυσμενείς καταστάσεις. Πρωτίστως όμως, η επιτυχία του Θεμιστοκλή βασίστηκε στις αξίες της Δημοκρατίας και της συμμετοχής στα κοινά, οι οποίες γεννήθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα και συνιστούν τα θεμέλια της δικής μας Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, το μυθιστόρημα “Το Ξύλινο Τείχος” μάς εμπνέει και μας υπενθυμίζει την διαχρονική αξία των δημοκρατικών αρχών.

Τα έργα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας δεν χρειάζονται συστάσεις. Και η σύγχρονη όμως ελληνική λογοτεχνία έχει να παρουσιάσει αριστουργήματα, που δεν εξαντλούνται στους δύο νομπελίστες Έλληνες ποιητές, τον Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη».

Ευχαριστώ τις Εκδόσεις Πατάκη, την διαπρεπή κυρία Άννα Πατάκη, που σε ώρα βαθιάς κρίσης, 2017 και Φεβρουάριος 2018, εξέδωσαν το εξακοσίων σελίδων μυθιστόρημα μου “Το Ξύλινο Τείχος” για την νέα του διαδρομή.
Όμως πάνω απ’ όλα, ευχαριστώ τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στην ΕΕ, τον πρέσβη κύριο Ιωάννη Βράιλα, που τίμησε το βιβλίο μου – για τις αξίες του βιβλίου.

Μια καλημέρα με λευκούς θαλασσινούς ανέμους και ευχαριστίες.
Τίποτα δεν μας χαρίζεται – και το πιο μικρό δώρο το κερδίζουμε με καθαρό αγώνα και δικά μας πιστεύω!

Αναρτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2020

Link to the official site

Ανηκει στην κατηγορια:Επικαιρότητα, Σκέψεις

Τρεις μέρες μετά την απόφαση μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

13th Ιούλιος 2020 By maria

Και επειδή όλα πια παίρνουν τον δρόμο μιας καθαρής διαπραγμάτευσης

Επειδή και οι μετα-κλαυθμοί ή μετα-οδυρμοί δεν ωφελούν σε τίποτα.
Επειδή η Ιστορία και τα λάθη της Ιστορίας επαναλαμβανονται χωρίς να διδάσκουν – αφού μόνον η συνείδηση διδάσκει.
Και επειδή μπορεί ακόμα να γεννηθεί κάτι Καλό αν υπάρξει καλή διαχείριση.

Παραθέτω τούτη την διαλεκτική:
Στο στρατόπεδο του σολδάνου Μεχμέτ – τότε – στον σταυρικό Μάη του 1453, υπήρχαν 35 χιλιάδες χριστιανοί, ενώ οι αμυνόμενοι με τον αυτοκράτορα ήταν πέντε χιλιάδες ούτε, έγκοποι και ματωμένοι. Όμως ο νεαρός Μεχμέτ τους χρησιμοποιούσε με μια αλάνθαστη μέθοδο. Τους άφηνε να στέλλουν με τα βέλη τους μηνύματα, σχετικά με τις αποφάσεις του, στον αυτοκράτορα.

Σήμερα, τα θλιβερά γεγονότα έγιναν με την ίδια στρατηγική μέθοδο: Ανάγγειλε την απόφασή του ο σημερινός σολδάνος περί μετατροπής της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί και περίμενε. Κι αφού είδε πως ο “δρόμος ήταν ανοιχτός” χωρίς αντίσταση καμιά, το προχώρησε. Αυτή ήταν από πάντα η στρατηγική τους. Βολιδοσκοπούσαν πρώτα.

Και ούτε θα σταματήσουν με την ίδια μέθοδο να προχωρούν.

Είχα τις ελπίδες μου πως ο Πάπας θα μπορούσε να παρέμβει – ιδιαίτερα με την ιστορική ενοχή που τον βαραίνει, αν τον βαραίνει, για την ματαίωση, του -τότε- Πάπα, της συμφωνηθείσης με τον Παλαιολόγο – έναντι της ενωτικής λειτουργίας του filioque – επικουρίας.

Και λέω. Πόση δικαιοσύνη θα είχε μια προσπάθεια: Αν υπήρχε η κατανόηση ώστε η Αγία Σοφία, αντί να γίνει τζαμί, να λειτουργήσει, μαζί με την ιδιότητα του Μουσείου, ΚΑΙ ως χριστιανικός ναός, αποκτώντας την αρχική της ταυτότητα – έστω και μία φορά τον χρόνο.

Πόση δικαιοσύνη και σεβασμό θα είχε μια τέτοια συμφωνία! Έναντι των δικών τους τεμενών που ετοιμάζονται εδώ.

Γιατί πέρα από τις επίσημες σκοπιμότητες, το θέμα της Αγια-Σοφιάς αφορά όχι μόνο στις κυβερνήσεις αλλά και στην ψυχή του κάθε πολιτισμένου ανθρώπου. Γιατί η Αγια-Σοφιά δεν είναι μόνο το Οικουμενικό Σύμβολο της χριστιανοσύνης, είναι και Σύμβολο της Ιστορίας του Ελληνισμού, είναι Σύμβολο της αυτοθυσίας εκείνων που πέρασαν στο πάνθεο των αθανάτων μαζί με τον μαρτυρικό αυτοκράτορα και τον λαό του.

Και η πρότασή μου αυτή δεν υπάρχει μόνο ως μια διάσταση της Ποίησης.
Θέλω να πιστεύω πως είναι πέρα για πέρα ρεαλιστική και ιστορικά έντιμη. Πάει να πει, έχει όλη την ιστορική δικαιοσύνη.

Αναρτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2020

Ανηκει στην κατηγορια:Αγία Σοφία, Επικαιρότητα, Σκέψεις

Οι ψαλμωδίες μέσα στην Αγια-Σοφιά, ένα αληθινό επιστημονικό θαύμα!

11th Ιούλιος 2020 By maria

Η καθηγήτρια κα Μαρία Ευθυμίου μού είχε τηλεφωνήσει παραμονές της μετατροπής, γιατί της είχα στείλει το “Πήραν την Πόλη, πήραν την…” και είχαμε μιλήσει για την Αγία Σοφία

Η πεφωτισμένη καθηγήτρια κα Μαρία Ευθυμίου ανάρτησε σήμερα στο Athens Voice πως:
“Ο κ. Ερντογάν ματαιοπονεί. Ακόμα και τους τοίχους της Αγίας Σοφίας να ξύσει για να μετατρέψει το μνημείο σε τζαμί, βυζαντινοί ύμνοι θα αναδίδονται. Σε θεσπέσια ελληνικά. Στους αιώνες των αιώνων!”

Δεν κατάφερα να της απαντήσω εκεί που το έγραψε, δεν μπόρεσα, γι’ αυτό γράφω εδώ το σχόλιο μου: Σας ευχαριστώ κυρία Μαρία Ευθυμίου. Ο λόγος σας είναι ο πιο ωραίος που έχω ακούσει για την Αγια-Σοφιά!

Και τον συμπληρώνω:
Τώρα πρέπει οι επιστήμονες του πανεπιστημίου Stanford — που κατάφεραν να αναπαράγουν ψηφιακά και να ανασυνθέσουν τις ψαλμωδίες που ακούγονταν εκεί πριν από 1500 χρόνια — λοιπόν, τώρα θα πρέπει να ελευθερώσουν τις ψαλμωδίες αυτές, για να γίνει ο λόγος σας ή ο οραματισμός σας ένα αληθινό επιστημονικό θαύμα! Μέσα στην Αγία Σοφία μας να ακούγονται μόνο οι ψαλμωδίες εκείνες! Και να είναι αληθινές!

Και ας θυμούνται όλοι, και εκείνοι που δεν βοήθησαν, και εκείνοι που για δεύτερη φορά βεβηλώνουν τον ιερό ναό, πως η Ιστορία δεν συγχωρεί.

Αναρτήθηκε την επομένη της μετατροπής, 11 Ιουλίου 2020 

Ανηκει στην κατηγορια:Αγία Σοφία, Επικαιρότητα, Σκέψεις

Τώρα δεν λες τίποτα. Σωπαίνεις μόνο.

10th Ιούλιος 2020 By maria

“Σώπα, κυρία Δέσποινα, μην κλαίεις μην…”

Όμως και να σωπάσω δεν μπορώ. Κανείς δεν βοήθησε την Αγια-Σοφιά μας. Λίγα λόγια μόνο του περιθωρίου και ούτε. Αβοήθητη παραδόθηκε στο έλεος της νέας λεηλασίας. Μόνο που αυτή η σημερινή λεηλασία δεν αφορα στον χρυσό και στον άργυρο. Αυτή η λεηλασία θα γίνει βαθιά μέσα στην Ψυχή της. Και στη Σιωπή της. Στο βαθύ Μυστήριο που κλείνουν τα πονεμένα σπλάχνα της. Αυτό το Μυστήριο που την ύψωσε σε οικουμενικό Σύμβολο. Όμως ο χριστιανικός κόσμος την πρόδωσε άλλη μια φορά. Όπως -τότε- την είχε προδώσει. Τότε – όταν άφησε αβοήθητο τον μαρτυρικό αυτοκράτορα ο πάπας, ματαιώνοντας την υποσχεμένη – έναντι της ενωτικής λειτουργίας του filioque – επικουρία.

Ένα σχόλιο:
Αυτός ο ξεσηκωμός, που γίνεται τώρα για τον πόνο της Αγια-Σοφιάς, όφειλε να είχε γίνει ΠΡΙΝ από τον νέο βανδαλισμό της. Να αποτραπεί αυτό το νέο αιματοκυλισμά της. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Μόνο που τούτη τη φορά δεν θα φανεί ούτε στάλα αίμα. Βαθιά στην ψυχή της την σπαραγμένη θα κρυφτεί η νέα εγκατάλειψη της από Θεό και ανθρώπους. Και η ενοχή της χριστιανικής Δύσης θα γίνει πιο βαθιά πληγή – συνεχιζόμενη από την προδοσία του τότε πάπα.

Ανάρτηση 10 Ιουλίου 2020, ημέρα μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Ανηκει στην κατηγορια:Αγία Σοφία, Επικαιρότητα, Σκέψεις

Πέμπτη 9 Ιουλίου, λίγες ώρες πριν από την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

9th Ιούλιος 2020 By maria

Πορφυρίου μοναχού θρήνος:

Σήμαντρο της Αγια-Σοφιάς
Κομμάτι κομμάτι να λύσεις τη σιωπή
Και ξανά την Ανάσταση να ηχήσουν
Οι καιροί νέοι
Μια γαλάζια δόξα να βλαστήσει
Πάνω στον θρήνο των ερειπίων
Από τούτη τη μελλούμενη δόξα σου
Από τούτη τη λάμψη της αστραπής
Γεννήθηκα
Γι’ αυτό κι η φωνή μου
Λυμένο σήμαντρο
Που κλαίει ακόμα.

Σήκωσα τα μάτια μου τα δακρυσμένα να ιδώ σε όλο το μεγαλείο της την Αγια-Σοφιά, αυτό το θαύμα των αιώνων, που φύλαξε σαν μήτρα την ψυχή του Γένους, την σκέπασε κάτω από τους θόλους της τους ιερούς να μην την αγγίξει χρόνος βέβηλος. Και λέω, ίσως, λέω, και τώρα ακόμα που το αίμα των πιστών της μούλιασε την πέτρα και τα σμάλτα της, μούλιασε τον χρόνο τον επερχόμενο ως την άλλη του όψη την αθέατη, λέω, είναι και θα μείνει για πάντα Το Σύμβολο Το Ιερό, ο όρκος μας, ευωδία Ρόδου καιόμενου στον αιώνα.

Αυτή η ανάρτηση έγινε την Πέμπτη 9 Ιουλίου 2020, λίγες ώρες πριν από την υπογραφή μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Στη φωτογραφία το χέρι μου πάνω στο σημείο όπου, όπως λέει ο θρύλος, χτύπησε το άλογο του Μωάμεθ με το πόδι του και, καθώς από τον θρήνο το μάρμαρο είχε μαλακώσει, άνοιξε τρύπα. 

Ανηκει στην κατηγορια:Αγία Σοφία, Επικαιρότητα, Σκέψεις

Όχι τζαμί η Αγια-Σοφιά!

26th Ιούνιος 2020 By maria

Η Αγια-Σοφιά δεν είναι μόνον ένας χριστιανικός ναός που μαρτύρησε, είναι σύμβολο της Οικουμένης, σύμβολο του Ελληνισμού, και τα 567 χρόνια της σιωπής της είναι “ως η ημέρα η εχθές” του ψαλμωδού.

Όμως το θέμα δεν είναι μόνον Ελληνικό. Πιστεύω πως αφορά σε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο και ιδιαίτερα στη Δύση, που θα ξεπλύνει έτσι, στο ελάχιστο, την ιστορική της ενοχή, για την εγκατάλειψη του Παλαιολόγου όταν τον άφησε αβοήθητο στην ύστατη αγωνία του. Ενώ ο τότε Πάπας είχε υποσχεθεί την επικουρία – έναντι της ενωτικής λειτουργίας του filioque.

Πιστεύω πως αν ο ταραγμένος σημερινός κόσμος θα έχει κάποιο μέλλον, αυτό θα πρέπει να στηριχτεί στον αμοιβαίο σεβασμό για τα μέγιστα θέματα τα ιερά του κάθε λαού.

Πριν από είκοσι τόσα χρόνια ο συγγραφέας Ισμαήλ Κανταρέ, στο περιοδικό του Παρισιού “Nouvel Observateur” έγραφε για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Είχε πει ακριβώς: “Πρόκειται, μου φαίνεται, για μια παγκόσμια έγνοια των καιρών μας: Οι δύο μεγαλύτερες θρησκείες του κόσμου στεγασμένες στο ίδιο κτίριο».

Τότε έγραφα το μυθιστόρημά μου “Πήραν την Πόλη, πήραν την” και του είχα απαντήσει πως: “ο λόγος του ήταν βέβηλος, ανίερος και ασεβής. Και πως δεν μπορεί να αγγίζει σύμβολα τόσο μεγάλα και τόσο ιερά για ένα λαό, σύμβολα που τα καθαγίασε η θυσία. Το ότι είναι βουβή και σκοτεινή η Αγία Σοφία και ζει τη νύχτα του θρύλου της πεντακόσια τόσα χρόνια, αυτό ανήκει στα δεδομένα της Ιστορίας. Όμως, να μιλάμε φιλολογικά για την τύχη της σήμερα, αυτό είναι ασεβές. Και εάν ποτέ έρθει μια παρόμοια στιγμή, τότε το θέμα δεν θα ανήκει στον “Αλβανό αρχιεπίσκοπο και στον Έλληνα ή Τούρκο πρέσβη”, αλλά, πιστεύω, σε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο, γιατί σήμερα η Αγια-Σοφιά είναι σύμβολο οικουμενικό”.

Αυτό που μας πονά, μας διαμορφώνει. Και αυτό που μας πονά, έχουμε χρέος να το υπερασπιστούμε. Στο βάθος υπερασπιζόμαστε την ιστορική αλήθεια και τον σεβασμό.

Στο μυθιστόρημά μου “Πήραν την Πόλη, πήραν την”, έχω καταγράψει λεπτό προς λεπτό (και μόνον από αυτόπτες χρονογράφους) όλα τα στοιχεία εκείνα που αφορούν στην τότε στάση του Πάπα που ματαίωσε την επικουρία ενώ ήταν υπόσχεσή του στον αυτοκράτορα.

Ο προηγούμενος Πάπας, Ιωάννης Παύλος Β’, ήρθε στην Ελλάδα και ζήτησε συγνώμη, ύστερα από τόσους αιώνες, για τους βανδαλισμούς των πρώτων σταυροφόρων στην Αγια-Σοφιά, το 1204.

Σήμερα ζητάμε να αποφευχθεί ένας διαφορετικός βανδαλισμός. Όχι σε άψυχα του χρυσού και του σμάλτου, αλλά βανδαλισμός στην ιστορική Αλήθεια στην ιστορική Μνήμη στον Σεβασμό των λαών.

Ανηκει στην κατηγορια:Αγία Σοφία, Επικαιρότητα, Σκέψεις

Η απόλυτη εξουσία – Ο αστυνομικός με το χέρι στην τσέπη, φλεγόμενη Αμερική, Μάιος 2020.

29th Μάϊος 2020 By maria

Τώρα γνωρίζουμε τι είναι ικανός να διαπράξει ο άνθρωπος.

Ο αστυνομικός με το χέρι στην τσέπη. Στην καρδιά του πολιτισμένου πλανήτη. Γιατί ο πολιτισμένος άνθρωπος με την αδρανή και παθητική στάση του φρόντισε ώστε η εικόνα του μίσους να γίνει “θέαμα” και, ίσως, “τροφή της φαντασίας”. Έτσι που η φαντασία σε γενιές παιδιών και εφήβων να αποκτήσει την περίεργη – ή και διασκεδαστική – νοσηρότητα του εθισμού.
Γράφει σε μια συνέντευξή του ο μέγας διανοητής George Steiner, ύστερα από τα φρικτά εγκλήματα του Β’ παγκοσμίου πολέμου: “Τώρα γνωρίζουμε τι είναι ικανός να διαπράξει ο άνθρωπος”. Και συνεχίζει τον συλλογισμό του: “Δεν γνωρίζαμε τότε ακόμα πως μπορούσε κάποιος να τραγουδά Σούμπερτ το βράδυ και να βασανίζει ανθρώπους το πρωί”. Αυτή την εικόνα μου δίνει ο αστυνομικός με το χέρι στην τσέπη.

Εδώ και χρόνια έκανα αναρτήσεις και δημοσιεύσεις (εγώ η ασήμαντη) για να πω πως: είναι λάθος να δίνονται στο τηλεοπτικό γυαλί όλες οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες κάθε εγκλήματος, ξανά και ξανά. Ώσπου να γίνουν θέαμα. Και το θέαμα, εθισμός. Και ο εθισμός, απάθεια. Και αν πάμε πιο πέρα: να γίνουν νοσηρή διαστροφική ηρωοποίηση.
Αυτές πουλάνε, ήταν η απάντηση κάθε φορά.

Πότε θα το καταλάβουν οι χώρες του πολιτισμένου κόσμου πως όλες οι τέχνες και όλες οι ανθρωπιστικές επιστήμες ακυρώνονται μπρος σε μιαν εικόνα σαν αυτή που είδαμε τούτες τις μέρες.

Τρεις απαντήσεις σε σχόλια αναγνωστών:

“Ο ενήλικας έχει ήδη διαμορφώσει το πρόσωπό του – θα νιώσει “κόμπο στο λαιμό”, όπως λες, ναι, και φρίκη. Και κάποιες φορές θα επαναστατήσει (χωρίς αποτέλεσμα) Το νόημα της ανάρτησης μου είναι: για το παιδί για τον έφηβο για το νέο τρυφερό και αδιαμόρφωτο ακόμα άτομο, που εθίζεται σιγά σιγά, και άθελά του προχωρά σε μια μιμηδική εξομοίωση. Να είσαι καλά, Μυρίνη”

“Σε ευχαριστώ Νίκο. Θα πω μια απαισιόδοξη έκφραση πως ίσως και να είναι λίγο αργά. Θεωρώ πως έχει ήδη συντελεστεί αυτή η “μιμηδική εξομοίωση” με το τέρας σε κάποια άτυχα παιδιά από τις νέες γενιές. Όμως τουλάχιστο ας μην συνεχιστεί αυτή η -ξανά και ξανά- εμμονή επίδειξης του συμβάντος -ως θεάματος- επειδή πουλάει ως είδηση, έλεος. Τι δεν καταλαβαίνουν.”

“Ακριβώς γι’ αυτό προσπάθησα να μιλήσω στην ανάρτησή μου, Κατερίνα, Katerina Fikari, για τον μιιθριδατισμό. Και, με αυτή την εμμονή προβολής -ξανά και ξανά- των ανατριχιαστικών λεπτομερειών, δημιουργείται μια εξοικίωση – που προχωρεί στον εθισμό – κι ακόμα πιο πέρα στη μιμηδική εξομοίωση, προπαντός στο νέο άτομο στον έφηβο στον τρυφερό ακόμα ψυχισμό.

Αναρτήθηκε στις 29 Μαϊου 2020, για το συμβάν του αστυνομικού που πάτησε στον λαιμό τον αφροαμερικανό

Ανηκει στην κατηγορια:Επικαιρότητα, μαρτυρία, Σκέψεις

Σχόλιο σε ανάρτηση της Προέδρου της Δημοκρατίας για την Ημέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

10th Μάϊος 2020 By maria

ΉΘΕΛΑ ΜΟΝΟ ΝΑ ΠΡΟΣΘΕΣΩ μια άλλη διάσταση στην ανάρτηση της Προέδρου της Δημοκρατίας για την Ημέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως την είχε οραματιστεί ο μεγάλος ποιητής T. S. Eliot, πριν από τα ερείπια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.

Με την προφητική και διορατική του ικανότητα, στοιχεία που κατέχουν οι μεγάλοι ποιητές, είχε οραματιστεί την Ευρωπαϊκή Ένωση, θεμελιωμένη όμως πρωτίστως στον πολιτισμό των χωρών “γιατί τα στοιχεία για την Ενότητα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού προϋπήρχαν της οικονομικής κοινοπραξίας” είχε διακηρύξει. Και το φθινόπωρο του 1946 έκανε τρεις ομιλίες στο BBC, όπου έθετε την ανάγκη αυτής της πνευματικής κατά κύριο λόγο συνύπαρξης, “Η τελευταία μου έκκληση απευθύνεται στους ανθρώπους των γραμμάτων της Ευρώπης, που έχουν μια ξεχωριστή ευθύνη για τη διαφύλαξη και μετάδοση του κοινού μας πολιτισμού”, είπε. Και το κείμενο των τριών ομιλιών καταλήγει “στην ανάγκη διαφύλαξης της κοινής κληρονομιάς που συνδέει τους ευρωπαϊκούς λαούς”, διαχωρίζοντας τον ρόλο αυτόν από τις αξίες της αλληλεγγύης. Και ιδιαίτερα αναφέρεται στην διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της κλασσικής Ελλάδας.

Με όλον τον σεβασμό μου στο πρόσωπο της κυρίας Προέδρου – και ευγνώμων για το θαυμάσιο κείμενο που μας χάρισε την Ημέρα του Βιβλίου, πρωτόγνωρο για τους ανθρώπους της γραφής και του βιβλίου – αισθάνομαι την ανάγκη να καταθέσω αυτή την διάσταση. Γιατί ο λόγος του T. S. Eliot, που πάντα θα αιωρείται σε κάποια πνευματική σφαίρα απόλυτα διορατικός και προφητικός και υπαρκτός, μπορεί μια μέρα, μετά από εμένα, μπορεί να γίνει πραγματικότητα ανάμεσα στους στόχους και της αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ζητώ συγνώμη που δεν πρόφτασα να το γράψω στα σχόλια του κειμένου της, όμως ώσπου να το ετοιμάσω, την έχασα την ανάρτηση.

Ανηκει στην κατηγορια:Επικαιρότητα, Σκέψεις

Είναι κάποια πράγματα που δεν πιάνει πάνω τους ο χρόνος

8th Απρίλιος 2020 By maria

Ο εκδότης Βαγγέλης Λάζος έφυγε, όμως άφησε πίσω του μια ολόκληρη ιστορία, έναν πολιτισμό του πνεύματος, ιδιαίτερα στον θεατρικό χώρο, αλλά και στον χώρο της φιλοσοφικής υπαρξιακής αγωνίας, όπως όταν εξέδωσε τον Κίρκεγκορ, “Η έννοια της αγωνίας” ή τον Καρλ Γιάσπερς, με την εξαίσια Εισαγωγή του Χρήστου Μαλεβίτση. Βιβλία που, τότε, τα διάβαζα με μανία. Και ιδιαίτερα αυτά της παγκόσμιας θεατρικής αναζήτησης, Μartin Esslin, Peter Brook, Grotowski, απίστευτα βιβλία για την εποχή εκείνη.

Έβγαλε επίσης την σπουδαία σειρά θεατρικών έργων – ξένων και ελληνικών. Και αυτό πρώτη φορά συνέβαινε στον τόπο μας. Θυμάμαι, το πρώτο βιβλίο του Beckett που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα “Ω οι ωραίες μέρες” ήταν δική του έκδοση, άγνωστος ακόμα ο Beckett κι εγώ από το Παρίσι όπου βρισκόμουν με υποτροφία, τότε, της γαλλικής Κυβέρνησης, τον είχα ρωτήσει, “Θα το εκδώσεις; Το μεταφράζω, πήρα την έγκριση από τον ίδιο τον Samuel Beckett…” Κι εκείνος ευθύς, ναι, είπε, ναι, φέρ’ το…”

Ο Beckett ήταν γνωστός τότε στην Ελλάδα μόνον από το έργο του “Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ”, που είχε ανεβάσει το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Ενάμισι χρόνο είχα κάνει να τελειώσω την μετάφραση, τόσο η κάθε μπεκετική φράση είχε εισχωρήσει στον ψυχικό μου κόσμο και με διέλυε. Και όταν του πήγα την μετάφραση, ήταν φθινόπωρο, θυμάμαι, του 1969 με την δικτατορία στη μεγάλη της εξουσία.
Όμως ο Βαγγέλης το έβαλε στα επείγοντα. Θυμάμαι, ο Παύλος Μάτεσης είχε αναλάβει την επιμέλεια της έκδοσης. Και όταν ανακοινώθηκε πως το βραβείο νόμπελ είχε δοθεί στον Samuel Beckett, την άλλη ή, ίσως, την παρ άλλη μέρα κιόλας της βράβευσης, το βιβλίο βρισκόταν στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Είχαμε ξενυχτίσει όλοι. Και έχω το βιβλίο με ημερομηνία 27 Οκτωβρίου 1969.

Θυμάμαι, τότε δούλευα ακόμα στη Νομαρχία Αττικής και τα γραφεία μας ήταν εκεί, στην Ομόνοια, πάνω από τα συντριβάνια. Ήμουν στο τμήμα “Σωματείων” όπου όμως είχαμε και τις λίστες των “Απαγορευμένων”. Και ήξερα καλά, από πρώτο χέρι, πως ο Samuel Beckett ήταν στη λίστα των “απαγορευμένων”, από την χούντα, συγγραφέων. Όμως ούτε σκέψη να σταματήσω την μετάφραση. Αν την σταματήσω, έλεγα, τότε δεν είμαι άξια να αλληλογραφώ μαζί του. Και πήγαινα στον Βαγγέλη κάθε τόσο να τον ρωτήσω, αν εξακολουθεί να θέλει να βγάλει το βιβλίο. Κι εκείνος μου απαντούσε κάθε φορά: “φέρ’ το, όσο πιο γρήγορα μπορείς…”

Κι ύστερα, μια μέρα, μου τηλεφώνησε και μου είπε να περάσω από το βιβλιοπωλείο, ήταν στην Ασκληπειού τότε. Και πήγα. Ο Βαγγέλης γινόταν φίλος με τους συνεργάτες του. Δεν θυμάμαι τι αμοιβή μου είχε δώσει για τη μετάφραση (κάποιες δουλειές που κάνεις δίνοντας ψυχή και αγωνία ψυχής δεν τις μετράς με μονάδα μετρήσεως το χρήμα). Λοιπόν, τον ρώτησα τι με ήθελε. Και μου έδωσε έναν φάκελο με χρήματα περισσότερα από εκείνα της αμοιβής. Γιατί; τον ρώτησα. Γιατί εσύ μου έφερες το βιβλίο, απάντησε.

Ύστερα, θυμάμαι, μαζί με την Μαρία του, που ήταν πάντα στο πλευρό του και στις ιδέες του, μας είχαν κάνει όλους τους συνεργάτες ένα τραπέζι σε μια ταβέρνα για την επιτυχία της έκδοσης. Και ακόμα θυμάμαι πώς είχαμε προετοιμαστεί για την περίπτωση μιας αστυνομικής επίθεσης εκεί που τρώγαμε. (αφού το βιβλίο ήταν απαγορευμένο)

Σεμνός πάντα ο Βαγγέλης. Έντιμος με τους συνεργάτες του. Ακέραιος. Και με ένα δυνατό αισθητήριο της ποιότητας του βιβλίου της διαχρονικής του αξίας.

Ας τον θυμάται ο χρόνος με δικαιοσύνη.
Το βιβλίο της εικόνας “Ω οι ωραίες μέρες” είναι η πρώτη εκείνη έκδοση, με εξώφυλλο του Μάκη Πανώριου – Και τώρα βλέπω πως ήταν 5ο στη σειρά “Παγκόσμιο θέατρο”

Απρίλιος του κορωναϊού, 2020

Ανηκει στην κατηγορια:Σκέψεις

Σαν να παγιδευτήκαμε στο παράλογο ή σε άγραφες σελίδες Κάφκα

3rd Απρίλιος 2020 By maria

“Πέφτοντας η ζωή μου, ένα κομμάτι ελάχιστο από τη ζωή μου…”  Έτσι κλεισμένη στο σπίτι, όπως όλοι μας, αυτός ο στίχος του Ελύτη μου βγαίνει. Κάποτε τον ψιθύριζα σε στάσεις λεωφορείων, σε δρόμους όπου περπατούσα και ψιχάλιζε, έβγαινε από μέσα μου σε στιγμές ζωής, σε κίνηση, σε όμορφη σπατάλη. Και τον χαιρόμουν, τον στίχο, λέω, ήταν από τους πιο αγαπημένους μου ή εμένα με συγκινούσε. Ζούσα, έλεγα, χωρίς να συνειδητοποιώ πως, για την κάθε στιγμή ζωής, πλήρωνα και το τίμημα: να πέφτει, να χάνεται ένα ελάχιστο από τη ζωή μου.

Και σκέφτομαι, σκέφτομαι, τι χάνεται τώρα, τι “πέφτει” από τη ζωή μας, τι παίρνει μαζί του ο φόβος κάθε βράδυ, όταν φεύγει για λίγο και μας αφήνει να κοιμηθούμε κάποιες ώρες.

Αλλά και τι μεταλλάσσεται μέσα μας με όλο αυτό που βιώνουμε, σαν να παγιδευτήκαμε στο “παράλογο” ή σε άγραφες σελίδες Κάφκα.

Πιάνω τον εαυτό μου να απομακρύνει πράγματα που αγαπούσα, να μου φέρνει άλλα ξεχασμένα, να αλλάζει τις αποστάσεις στον χρόνο. Σίγουρα κανείς δεν θα είναι ο ίδιος ύστερα απο αυτή την περιπέτεια. Και περιμένω τις ατέλειωτες ειδήσεις να πούνε κάτι καλό.

Κάτι Καλό.

Και θυμάμαι το παραμύθι μου:
Έστειλε το Πέτρινο Δέντρο μήνυμα, με το μιλητικό κλαδί του, στο παιδί που το φυλάκισε ο κακός ο μάγος, και του λέει: “Εσύ θα σκέφεσαι το Καλό. Θα σκέφτεσαι μόνο το Καλό, Θα το καλείς με τη σκέψη σου. Και το Καλό θα ‘ρθει να σε βρει…”

Να ήταν ένα παραμύθι όλο αυτό που ζούμε!

Ανηκει στην κατηγορια:Επικαιρότητα, Σκέψεις

Κανείς δεν θα είναι ο ίδιος μετά από αυτό το άγριο πέρασμα

25th Μαρ 2020 By maria

“Μένουμε σπίτι” και σκαλίζουμε παλιά χειρόγραφα, μισοτελειωμένα ποιήματα, ξεχασμένες φωτογραφίες. Στιγμές της ζωής δικές μας που έγιναν “δαχτυλιές θανάτου” πάνω μας. Για να βγούμε από τον φόβο που μας παγίδεψε. Για να προετοιμάσουμε την ψυχή μας, να είναι έτοιμη στο όποιο μελλούμενο και δυνατή και σοφή.

Κανείς δεν θα είναι ο ίδιος μετά από αυτό το άγριο πέρασμα, ας προφτάσουμε λοιπόν.

Κάποτε έγραφα:

Και μην έχοντας γη να σταθώ
γίνομαι ποίημα!

Περπατώ στη Rue des Feuillantines
Κι αναζητώ τη Μαρία που ήξερα
Μαρία ή Αντιγόνη
Με τις σημειώσεις του Bernard Dort
Και την ποίηση ανάμεσα στη βροχή
Και στις κλαίουσες του Σηκουάνα.
Δεν βρίσκω παρά τις δαχτυλιές
που ο θάνατος άφησε
πάνω στο σώμα μου
Γέρνω και πονώ
Βυθίζομαι στην απουσία μου
Και ξέρω πως δεν έχω άλλο
Παρά μια ρίζα ουρανό που κοιμάται
ακόμα μέσα μου
Μια ρίζα άβυσσο που μ’ εξουσιάζει.

Μια καλημέρα από παλιές στιγμές ζωής – που έχουν τη δύναμη της υπέρβασης!

Ανηκει στην κατηγορια:Σκέψεις

“Φυσάει, φυσάει και λιγοστεύει ο κόσμος…”

19th Μαρ 2020 By maria

Καλό σου ταξίδι, Λεωνίδα Βελιαρούτη, ευγενικέ μου φίλε μιας ζωής.
Πήρες κι εσύ τον δρόμο τον χωρίς γυρισμό, να πας εκεί όπου “Φυσάει, φυσάει και λιγοστεύει ο κόσμος. Φυσάει Φυσάει και μεγαλώνει ο άλλος ο θάνατος ο πόντος ο γλαυκός κι ατελεύτητος”.

Είναι οι στίχοι του Ελύτη που χτες τους έγραψα γιατί σαν χτες είχε πάρει κι εκείνος τον ίδιο δρόμο, πριν από είκοσι τέσσερα χρόνια.
Και σίγουρα πήρες μαζί σου τις θαλασσινές αύρες της Λήμνου και τα ευγενικά τοπία της που τόσο αγάπησες – κι ας ήσουν γνήσιος Ηπειρώτης. Πήρες και την αγάπη των Λημνιών που σε όλο το μάκρος της ζωής σου σε σέβονταν και σε τιμούσαν. Γιατί ήσουν ο ιδεολόγος, ο πνευματικός άνθρωπος, ο ακέραιος χαρακτήρας, ο συγγραφέας πολλών και σημαντικών βιβλίων, ήσουν ο ευγενικός φίλος με όλους, ήσουν ο σεμνός δάσκαλος.

Πριν από τρία χρόνια τον είδα για τελευταία φορά.

Στη Λήμνο, Ιούλιος. Είχα παρακαλέσει την φίλη μου Ελένη, ένα απόγευμα που δεν θα είχε ιατρείο, να πάμε στην Καλλιθέα να του πούμε ένα γειά. Η Μαρία του είχε φύγει πριν από κάποια χρόνια και σκεφτόμουν πόση μοναξιά θα ένιωθε. Ή, βαθιά μέσα μου, ήθελα να τον αποχαιρετήσω. Ήταν 100 χρονών τότε ή και εκατόν ενός, ίσως. Την τελευταία φορά που του τηλεφώνησα, πέρυσι, μέρες γιορτινές να του πω χρόνια πολλά, μόλις σήκωσε το ακουστικό είπε χαρούμενος: Εκατόν τρία! Σαν να τα γιόρταζε κάθε μέρα.

Λοιπόν, στην Καλλιθέα της Λήμνου με την Ελένη. Η πόρτα του σπιτιού του ήταν ανοιχτή και μπήκαμε μέσα.
Δεν θα ξεχάσω την εικόνα. Τον βρήκαμε εκεί δεξιά, στο καθιστικό, να κάθεται γαλήνιος στον καναπέ και να διαβάζει Καβάφη. Μείναμε άφωνες. Νομίζαμε πως θα βρούμε έναν άνθρωπο νικημένο από τον χρόνο, παρατημένο. Και βρήκαμε έναν άνθρωπο με μια εκπληκτική νεότητα να διαβάζει Καβάφη, γιατί, είπε, είχε καιρό να τον διαβάσει και ήθελε να θυμηθεί κάποια ποιήματά του.

Καλοκαίρι του 2010 στη  Λήμνο. Με τον Νίκο Βολονώκη της ΕΡΤ3, είχαμε ετοιμάσει μια τιμητική εκδήλωση για τον Λεωνίδα Βελιαρούτη, που έγινε στην Καλλιθέα της Λήμνου, όπου ήταν το σπίτι του, και η ομιλία μου είχε τίτλο έναν ωραίο στίχο του Ελύτη για την νεότητα της διαφάνειας “Το φως δουλεύοντας τη σάρκα”. Γιατί αυτό πίστευα για τον Λεωνίδα, πως ήταν αγέραστη η αντίληψή του, όπως αγέραστος ήταν και ο ίδιος.

Παραθέτω πιο κάτω μια παράγραφο από την ομιλία εκείνη για να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στο πρόσωπο του. Πάντα αισθανόμουν ευγνώμων, γιατί στα πρώτα μου δύσκολα χρόνια εκείνος ήταν ο “δάσκαλος” που με στήριξε. Η Λήμνος τότε, λίγα χρόνια μετά την Κατοχή, ήταν ένα απομονωμένο νησί, όπου δεν υπήρχε ούτε ένα βιβλιοπωλείο, φτώχεια παντού και στέρηση, μόνο κάθε δεκαπέντε το “πλοίον το ατμόπλοιον Ιόνιον” της αγόνου γραμμής, κι εγώ τόσο νέα, μόλις είχα τελειώσει το Γυμνάσιο και αγωνιζόμουν να βρω έναν τρόπο να εκφράσω την αγωνία της ποίησης. Όμως ούτε βιβλίο πουθενά. Πολύ μετά, όταν είχα διοριστεί υπάλληλος στο Επαρχείο Λήμνου, με τα πρώτα μου χρήματα κατέβηκα στην Αθήνα και αγόρασα τα πρώτα μου βιβλία, “Οι προσανατιλισμοί” του Ελύτη και λίγο μετά “Η Έρημη Χώρα” του Έλιοτ. Όμως τα πρώτα πρώτα βιβλία που διάβασα ήταν από τη βιβλιοθήκη του Λεωνίδα Βελιαρούτη.

“Ζούσαν ακόμα με τη Μαρία στο Μούδρο. Θυμάμαι, χιόνιζε όταν πήγαμε ένα απόγευμα με τη φίλη μου Τουτούλα στο σπίτι τους να τον γνωρίσω, γιατί είχα διαβάσει στην τοπική εφημερίδα του αείμνηστου Κωνσταντινίδη άρθρα του για τη λογοτεχνία. Η Μαρία μας κέρασε γλυκό ντοματάκι με αμύγδαλο. Και ο Λεωνίδας μου είπε να πάρω όποιο βιβλίο ήθελα από τη βιβλιοθήκη του. Και ήταν αυτά τα πρώτα που διάβασα. Τάσος Λειβαδίτης και Ρίτσος.
Από τότε μια φιλία βαθιά μας συνέδεσε που κράτησε μια ζωή. Φιλία και σεβασμός μαζί.

Πολλά χρόνια, προπαντός όσο ζούσα στη Λήμνο, ήταν ο πνευματικός μου δάσκαλος, ο διακριτικός φίλος. Και αγάπησε τα βιβλία μου. Πολλές φορές είπε πως έβρισκε σε αυτά τις δικές του υπαρξιακές αγωνίες που δεν μπορούσε ο ίδιος να εκφράσει. Έγραψε και ένα βιβλίο διακόσιες πενήντα σελίδες, το 1995, “Μ. Λ. Π. Η ζωή και το έργο της”, και χαιρόταν, γιατί ο Έκτωρ Κακναβάτος του είχε γράψει ένα θαυμάσιο γράμμα για το βιβλίο του εκείνο πάνω στην ποίησή μου.

Εκείνος με παρότρυνε να γράψω για τη Μαρούλα και για τη Δοξανιώ, εκείνος με στήριζε στα δύσκολα τα χρόνια τα ερημικά, όταν όλα κατέρρεαν στη ζωή μου – ή έτσι νόμιζα – εκείνος ήταν πάντα εκεί, με τη σοφία του, με τον διακριτικό του λόγο, με τη μεγάλη παιδεία του, με την αμετακίνητη αφοσίωσή του στα βιβλία μου”.

Να είναι ολόφωτος ο καινούριος δρόμος σου, φίλε μου Λεωνίδα, όπως ήταν όλη η ζωή σου γεμάτη από το φως το πνευματικό και από την ομορφιά του λόγου και της ψυχής που αναζητούσες με κάθε σου κείμενο.

Αναρτήθηκε στις 19 Μαρτίου  2020

Ανηκει στην κατηγορια:Σκέψεις

  • Go to page 1
  • Go to page 2
  • Go to page 3
  • Go to Next Page »

Copyright © 2025 Maria Lampadaridou Pothou - Site design by C. Sampalis - Supported by A. Skamagkis