Επικαιρότητα

 

Σήμαντρο της Αγια-Σοφιάς
Κομμάτι κομμάτι να λύσεις τη σιωπή
Και ξανά την Ανάσταση να ηχήσουν
Οι καιροί νέοι
Μια γαλάζια δόξα να βλαστήσει
Πάνω στον θρήνο των ερειπίων

Από τούτη τη μελλούμενη δόξα σου
Από τούτη τη λάμψη της αστραπής
Γεννήθηκα
Γι’ αυτό κι η φωνή μου
Λυμένο σήμαντρο
Που κλαίει ακόμα.
Μάιος, 1988

“Όσα ούτε είδομεν ούτ’ ελάβομεν,
ταύτα φέρομεν” είπε ο Ηράκλειτος
Η γη της Μικρασίας, δεν είναι μόνον η πατρίδα των προσφύγων, η πατρίδα του από αιώνων Ελληνισμού, αλλά και των μεγάλων οραματιστών της Ιωνίας, Στη γη εκείνη γεννήθηκαν τα μεγάλα υπερβατικά οράματα των Ιώνων φιλοσόφων, που μέχρι σήμερα και για πάντα θα καταυγάζουν την πνευματική μοίρα του κόσμου. Είναι το βάθος του χρόνου, το βάθος και η Αρχή της ελληνικής σκέψης. Και με αυτή την εννοια, δεν είναι μόνον η πηγή και η ρίζα, δεν είναι μόνον ο πόνος και το αίμα του πόνου. Είναι η πιο βαθιά ουσία του πνεύματος που παραμένει στον αιώνα Ελληνικό. Η δουλεία και η άλωση, η συντριβή και ο εκπατρισμός, έχουν συντελεστεί στον εξωτερικό συμβατικό χρόνο. Όμως αυτό δεν αναιρεί ούτε σπιθαμή ελληνικότητας από το πνευματικό και υπαρξιακό της βάθος. Κάποτε έγραφα:

Πατρίδα που χώρεσες σ’ ένα εικόνισμα
Ποτέ χαμένη
Αλύτρωτη μόνο
Σε βρίσκω κάτω από την εφημερότητά μου
Γεμάτη ρωγμές που σκίζουν τον ύπνο μου
Να αναβλύσει το αίμα.

Ανήκω στη δεύτερη γενιά των ξεριζωμένων
Παιδί των προσφύγων, βίωσα τη μνήμη του αίματος. Και όταν έφυγε ο πατέρας, έγραψα ένα μικρό βιβλίο “Σπίτι μου της Μικρασίας”. Είναι μια αναφορά στο Σπίτι-Σύμβολο της Μικρασίας, που αναδύεται φλεγόμενο από τα βάθη του Ιωνικού χρονου, για να με φέρει στην ίδια παράλληλο με τους αιώνες ζωής του. Ένας λόγος πέρα από την εμπειρία. Δεν έχω μνήμες δικές μου εγώ. Είμαι η θέληση μόνο, μια θέληση γεμάτη πείσμα, να κρατηθεί ζωντανή η ρίζα. Εκείνοι που βίωσαν εκεί την εγκοσμιότητά τους, από τον Ηράκλειτο έως τον πρόσφυγα πατέρα μου, αποτελούν σε βάθος μια Ελλάδα αδιαίρετη και απόρθητη στον αιώνα.
Γιατί η ψυχή και το πνεύμα, η βίωση του Λόγου ως κοσμικής έκφρασης, δεν εκπορθούνται, που σημαίνει, δεν εκπατρίζονται.

Σπίτι μου της Μικρασίας
Δεν έχω από σένα παρά τη Γη, όπου κοιμάται ο πατέρας μου. Η πορεία της ζωής του ολόκληρη δεν ήταν παρά μια επιστροφή του στη γη σου.
Δεν ξέρω από σένα παρά τις μνήμες του, μέσα από έναν ήλιο κάθετο πάνω στην πέτρα σου, Πληγή βαθιά κι αγιάτρευτη, όπου παλιρροεί ο χρόνος στις πηγές σου, Σπίτι της Μικρασίας. Μέσα από τούτη την πληγή της μνήμης, μέσα από τούτη την παλιρροή γεννήθηκα.

“Τρεις ή έξι χιλιάδες χρόνια”
Δεν συναντηθήκαμε παρά μόνο ανάστροφα, μέσα στην παλίνδρομη ροή του χρόνου. Στο τραύμα της αλλοτρίωσής σου. Και τώρα τουρκοχώρι, τώρα τουρκοσπίτι. Οι πέτρες σου πονούν μέσα μου από τα ξένα δάχτυλα που σ’ αγγίζουν. Κι ο ήλιος σου στεγνώνει τα δακρυα των ξενιτεμένων. Ο πατέρας έφυγε χωρίς να σε ιδεί ποτέ ξανά. Και τώρα εγώ γυρίζω σε εσένα. Επιστρέφω μαζί του. Με θέλγει η δύναμη του θρήνου σου, Έτρεξες πίσω τους, μα δεν σε είδαν. Τους φώναξες φλεγόμενο από τον πόνο και τον πόθο να τους φτάσεις, μα δεν σε άκουσαν. Και ήρθες σε εμένα. Κύλησες μέσα στις μέρες μου. Χρόνια τυραννάς τη σκέψη μου. Ζητάς να υπάρξεις από τον λόγο μου. Ακούω τη φωνή σου μέσα στον ύπνο μου, φωνή της πέτρας. Απάνω της εγχαράχτηκαν αιώνες Ελλάδα. Είσαι από το υλικό εσυ που “διεκόσμησε το χαος”* Είσαι “ ο νους που κινεί”* εσύ. Είσαι η ύλη που “γίνεται” με τον λόγο μου. Έτσι μπορώ και σε συναντώ. “Γιατί γνωρίσαμε τη μοίρα μας / στριφογυρίζοντας μέσα σε σπασμένες πέτρες / τρεις ή / έξι χιλιάδες χρόνια…”* είπε ο ποιητής. ‘Ομως εγώ σε βρίσκω στα όνειρά μου που το υλικό τους χρονολογείται από τρεις ή έξι χιλιάδες χρόνια. Σε βρίσκω στα βαθη της μνήμης τής πριν από εμένα, όπου εισχωρώ μαγνητικά και αναπόδεικτα. Εσύ ιστορείς και εγώ γράφω.

Όσο σκοτεινός και αν ειναι ο κόσμος…” είπε ο Νίτσε
“…αρκεί ένα κομμάτι ελληνικής σκέψης για να φωτιστεί!”. Και σίγουρα εννοούσε τη σκέψη που γεννήθηκε εκεί, στα χώματά σου, γιατί είπε ακόμα: “Όσο ο κόσμος θα έχει ανάγκη από την αλήθεια, θα έχει ανάγκη από τον Ηρακλειτο”

Και τώρα οι δυο μας, Σπίτι της Μικρασίας
Εγώ από σάρκα κι εσύ από πέτρα. Γη που μιλα. Και γη που σωπαίνει. Κοσμικές ύλες και οι δυο. Κοσμικά μόρια ανεξερεύνητης Αρχης. Μαγνητικές ουσίες από την ίδια νύχτα του πόνου. Η δική μου φθαρτή εγκοσμιότητα. Η δική σου αΐδια. Είσαι η αϊδιότητα του κόσμου εσύ. Η πρώτη μου αρχετυπική κατοικία. Δεν σε είδα ποτέ. Δεν θέλω. Για να μη σε χάσω. Σε προτιμώ έξω από την διαίρεση. Έξω από το αίμα. Κάποτε γίνεσαι μικρή λευκή εκκλησιά που σε κρεμώ στη σκέψη μου και ο κόσμος ευωδιάζει θυμίαμα αγρυπνίας. Είσαι η ιστορία μου εσύ, γραμμένη από τους κόμβους του αίματος που στάλαξαν απάνω σου οι αιώνες μου.

Σμύρνη, Πέργαμος, Μαρμαρονήσι, Πραστειό, Τένεδος
Το καράβι με τους πρόσφυγες χάθηκε μέσα στη νύχτα του πόνου. Και ο χρόνος δεν ξαναγεννήθηκε ποτέ από την τέφρα του. Σε κρεμώ στη σκέψη μου, μικρή λευκή εκκλησιά, κι ανεβαίνω ένα ένα τα σκαλοπάτια σου. Κύλησα τόσο βαθιά μέσα σου, εκεί όπου ο χρόνος αναιρεί την διάρκειά του. Και βαδίζω στις ασημένιες αμμουδιές σου περιπλανώμενη, μεταμορφωτική, να βρώ το νόημα των λόγων σου: “Ο θεός ημέρη ευφρόνη!”*

Πατρίδα ανεξερεύνητης αρχής
Σε κουβαλώ αναδυόμενη στα εφήμερα τοπία μου
Να απομαγνητίζεις την κραυγή
Να ορθρίζεις αίμα
Κύλησες στον δικό μου καιρό
Εκεί όπου παλιρροεί καθημαγμένη η μνήμη
Και ρόδο η άβυσσος βλάστησε εντός μου
Αναδυόμενη η ζωή μου
Από τα χώματα που κοιμούνται
Στη ρίζα μου

Το βιβλιο “Σπίτι μου της Μικρασίας” επανεκδίδεται
από τις Εκδόσεις Πατάκη.

*Και νους επελθών διεκόσμησε χάος”, Εμπεδοκλής
*“τον μεν νουν κινούντα την δε ύλην γενομένην” Αναξαγόρας
*Σεφέρης
*Ηράκλειτος

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημεριδα ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, στις 15 Μαΐου 2022

Η ζωή μάς αιφνιδιάζει κάποιες φορές. Και εκεί που λες, ως εδώ ήταν, όσα έγραψα όσα είπα, για όσα πόνεσα και αγωνίστηκα για όσες αλήθειες για όσο άδικο, τέλειωσαν, τελειώνουν – γιατί και ο χρόνος εγγύς.

Όμως η ζωή ως το τελευταίο σου λεπτό σε αιφνιδιάζει. Και ενώ ήμουν σε εκείνη τη στιγμή του “τόσο μπόρεσα”, τόσο άντεξε το έργο μου, έρχεται ένας αναγνώστης από τις Βρυξέλλες άγνωστος σε εμένα όμως με αγάπη βαθιά για τα βιβλία μου, να με τιμήσει.

Και μαθαίνω πως είναι ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο πρέσβης, κύριος Ιωάννης Βράιλας, που μου αναγγέλλει πως, σε ένα πρόγραμμα που κάνει η Βιβλιοθήκη του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (να προτείνει κάθε χώρα το βιβλίο ενός συγγραφέα), εκείνος επέλεξε το μυθιστόρημα μου “Το Ξύλινο Τείχος” ως ελληνική πρόταση, για τις “καθαρές αξίες του” είπε, όταν μου μίλησε.

Και δεν έχω λόγια να τον ευχαριστήσω.
Αισθάνομαι βαθιά ευγνώμων.

Αυτές τις “καθαρές αξίες” πολύ αγωνίστηκα να τις ανασύρω από το μακρινό παρελθόν, να τις φέρω σε μια διάσταση του παρόντος χρόνου. Βήμα βήμα να περπατώ τα δυόμισι χιλιάδες χρόνια, για να γράψω το μυθιστόρημα αυτό, έτσι που να το αγαπήσουν οι νέοι, να βρούνε τις ρίζες τους.

Επιλέγω ένα μικρό απόσπασμα από το κείμενο της Ανάρτησης στην διαδικτυακή πλατφόρμα της Βιβλιοθήκης του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πρόγραμμα: Readers of Europe Reading List.

Στο προτεινόμενο μυθιστόρημα πρέπει να υπάρχει, είπαν, ένας συμβολισμός σχετικά με τα διλήμματα της ανθρωπότητας σε καιρούς κρίσης, εν προκειμένω, μια σαφής αναφορά στην δοκιμασία της πανδημίας που χτύπησε τον πλανήτη.

Και μεταξύ άλλων, ο πρέσβης κύριος Ιωάννης Βράϊλας στο κείμενό του αναφέρει:

“Το ιστορικό μυθιστόρημα της Μαρίας Λαμπαδαρίδου Πόθου “Το Ξύλινο Τείχος” προσφέρει μια σαγηνευτική προσέγγιση στις αξίες, στα πιστεύω και στους φόβους των αρχαίων Ελλήνων.
Υπογραμμίζει την σημασία μιας πεφωτισμένης αρχηγείας, ιδιαίτερα την στιγμή που έρχεται αντιμέτωπη με την Ύβρι και την αλαζονεία που πυροδότησαν τα κυριαρχικά όνειρα των Περσών, το 480 π. Χ.

[…] Μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση από τον Θεμιστοκλή, ένα λαμπερό ιστορικό παράδειγμα, για το πώς η διορατική σκέψη, το σθένος, οι καινοτόμες ιδέες, η ειλικρίνεια και η συμμετοχικότητα μπορούν να μας βοηθήσουν να υπερνικήσουμε και τις πιο δυσμενείς καταστάσεις. Πρωτίστως όμως, η επιτυχία του Θεμιστοκλή βασίστηκε στις αξίες της Δημοκρατίας και της συμμετοχής στα κοινά, οι οποίες γεννήθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα και συνιστούν τα θεμέλια της δικής μας Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, το μυθιστόρημα “Το Ξύλινο Τείχος” μάς εμπνέει και μας υπενθυμίζει την διαχρονική αξία των δημοκρατικών αρχών.

Τα έργα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας δεν χρειάζονται συστάσεις. Και η σύγχρονη όμως ελληνική λογοτεχνία έχει να παρουσιάσει αριστουργήματα, που δεν εξαντλούνται στους δύο νομπελίστες Έλληνες ποιητές, τον Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη».

Ευχαριστώ τις Εκδόσεις Πατάκη, την διαπρεπή κυρία Άννα Πατάκη, που σε ώρα βαθιάς κρίσης, 2017 και Φεβρουάριος 2018, εξέδωσαν το εξακοσίων σελίδων μυθιστόρημα μου “Το Ξύλινο Τείχος” για την νέα του διαδρομή.
Όμως πάνω απ’ όλα, ευχαριστώ τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στην ΕΕ, τον πρέσβη κύριο Ιωάννη Βράιλα, που τίμησε το βιβλίο μου – για τις αξίες του βιβλίου.

Μια καλημέρα με λευκούς θαλασσινούς ανέμους και ευχαριστίες.
Τίποτα δεν μας χαρίζεται – και το πιο μικρό δώρο το κερδίζουμε με καθαρό αγώνα και δικά μας πιστεύω!

Αναρτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2020

Link to the official site

Η μακριά διαδρομή μου γραφής και σκέψης μου έμαθε πως: “Τίποτα δεν είναι πιο αληθινό από την βεβαιότητα που έχει το πνεύμα όταν βρίσκεται μπρος στην Αλήθεια”.

Και η δική μου “αλήθεια”, αυτή που με ψυχή και με έσω όραση έχω μπροστά μου, μου λέει πως: Η ΑΓΙΑ-ΣΟΦΙΑ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΤΖΑΜΙ ΚΑΙ ΟΥΤΕ ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΕΙ, παρόλο που μέσα της σε λίγο θα πραγματοποιηθεί με λόγο και με παρουσία η δική τους προσευχή.

Η Αγια-Σοφιά παραμένει ως τα βάθη τα άρρητα της “ψυχής” της και ως τις ακρότατες απολήξεις της αισθαντικότητάς της, ως τα πέρατα της άληστης Μνήμης της και ως την ανεξιχνίαστη ακόμα ενέργεια την ζώσα που κρύβει βαθιά στα σπλάχνα της, η ΑΓΙΑ-ΣΟΦΙΑ παραμένει στους αιώνες Το Ιερό Σύμβολο Της Οικουμένης. Σύμβολο και ιερός “Βράχος απόρθητος που πάνω του έσπαζαν τα κύματα του Ισλάμ” επί 1123 χρόνους και 17 ημέρες.

Είχαν τα δικά τους Τεμένη, τους δικούς τους χώρους ευλάβειας. Οι χρονογράφοι του καιρού της Άλωσης μιλούσαν με σεβασμό για την θρησκευτική ευσέβεια του γνήσιου μουσουλμάνου, αναφερόμενοι στον Χαλήλ που ήταν ο πρώτος στρατηγός του Μωάμεθ, τότε – κι ας πρόδιδε στον αυτοκράτορα τον αυθέντη του.

Κι εγώ η ελάχιστη, που τόσο πόνεσα γράφοντας το μυθιστόρημά μου, τέσσερα ολόκληρα χρόνια να πηγαίνω και να κάθομαι με τις ώρες μέσα στην σκοτεινή και βουβή τότε Αγια-Σοφιά, κάποτε να κλαίω μαζί της και κάποτε να δέχομαι τους κραδασμούς από τα θηριώδη γεγονότα του αίματος των τριών ημερών της τελικής σφαγής, τώρα, λέω, σήμερα, αύριο, πάντα, ώσπου ξανά να σεβαστούν τη σιωπή της και να της δώσουν πίσω τον σεβασμό που της οφείλουν, να της δώσουν πίσω τη γαλήνη της σιωπής, εκεί θα είμαι, στις γωνιές που καθόμουν μονάχη και έγραφα μέσα μου τις σελίδες της μυθιστορίας.

Μια μικρή παράγραφο θα βάλω μόνο από το βιβλίο μου – και δεν ήξερα όταν την έγραφα πως θα την ζούσα ξανά. Ήταν τη στιγμή που έπεσε ο Σταυρός από τον τρούλο της με έναν τεράστιο γδούπο, στις 29 εκείνου του Μάη του σταυρικού. Και λέει ο ήρωάς μου, ο Πορφύριος:

“(…) Ο σταυρός που στεκότανε αιώνες απάνω στον τρούλο της Αγια-Σοφιάς έπεφτε στη γη με τρομακτικό κρότο. Η χριστιανοσύνη γκρεμιζόταν. Η χιλιόχρονη αυτοκρατορία παραδινόταν πια στον ξένο θεό του Ισλάμ. Και η δοξασμένη βασιλίδα δεν ήτανε πια θεοφύλακτη. Να τον άκουσε άραγε η Δύση τον γδούπο εκείνον τον ανατριχιαστικό; Να τον άκουσε ο πάπας και οι χριστιανοί ρηγάδες, που εγκατέλειψαν μονάχο και αβοήθητο τον αυτοκράτορα στην ύστατη ώρα του χαμού του; Να τον άκουσαν άραγε; Ή κομμάτι κομμάτι, σπάραγμα σπάραγμα, θα εξουσιάζει τον χρόνο τον επερχόμενο, ταράζοντας στον αιώνα τις συνειδήσεις”.

Σήμερα, στην δεύτερη βεβήλωσή της, εύχομαι μόνο: Να τον “ακούνε” τον σπαραγμό της Αγια-Σοφιάς όχι μόνον οι “χριστιανοί ρηγάδες” αλλά και κάθε πολιτισμένος άνθρωπος και να τον αποτρέψουν με τη δύναμη της δικαιοσύνης.

Και κάτι ελάχιστο ακόμα: Μια ζωή σκυμμένη πάνω στα βιβλία και στις γραφές, έμαθα πως: “Τίποτα δεν χάνεται από αυτό που έχει υπάρξει”. Ό,τι έχει υπάρξει, υπάρχει στον αιώνα. Υπάρχουν όλοι εκείνοι που προτίμησαν τον τιμημένο θάνατο πάνω στα ματωμένα τείχη του Αγίου Ρωμανού, έγιναν μάρτυρες. Και οι μάρτυρες ποτέ δεν πεθαίνουν, ξαγρυπνούν μόνο. Και περιμένουν.

Η ανάρτησή μου αυτή για σένα άγνωστε φίλε του fb, είτε πιστεύεις είτε δεν πιστεύεις. Για την δικαιοσύνη

Αναρτήθηκε σήμερα, Παρασκευή, 24 Ιουλίου 2020

Και επειδή όλα πια παίρνουν τον δρόμο μιας καθαρής διαπραγμάτευσης

Επειδή και οι μετα-κλαυθμοί ή μετα-οδυρμοί δεν ωφελούν σε τίποτα.
Επειδή η Ιστορία και τα λάθη της Ιστορίας επαναλαμβανονται χωρίς να διδάσκουν – αφού μόνον η συνείδηση διδάσκει.
Και επειδή μπορεί ακόμα να γεννηθεί κάτι Καλό αν υπάρξει καλή διαχείριση.

Παραθέτω τούτη την διαλεκτική:
Στο στρατόπεδο του σολδάνου Μεχμέτ – τότε – στον σταυρικό Μάη του 1453, υπήρχαν 35 χιλιάδες χριστιανοί, ενώ οι αμυνόμενοι με τον αυτοκράτορα ήταν πέντε χιλιάδες ούτε, έγκοποι και ματωμένοι. Όμως ο νεαρός Μεχμέτ τους χρησιμοποιούσε με μια αλάνθαστη μέθοδο. Τους άφηνε να στέλλουν με τα βέλη τους μηνύματα, σχετικά με τις αποφάσεις του, στον αυτοκράτορα.

Σήμερα, τα θλιβερά γεγονότα έγιναν με την ίδια στρατηγική μέθοδο: Ανάγγειλε την απόφασή του ο σημερινός σολδάνος περί μετατροπής της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί και περίμενε. Κι αφού είδε πως ο “δρόμος ήταν ανοιχτός” χωρίς αντίσταση καμιά, το προχώρησε. Αυτή ήταν από πάντα η στρατηγική τους. Βολιδοσκοπούσαν πρώτα.

Και ούτε θα σταματήσουν με την ίδια μέθοδο να προχωρούν.

Είχα τις ελπίδες μου πως ο Πάπας θα μπορούσε να παρέμβει – ιδιαίτερα με την ιστορική ενοχή που τον βαραίνει, αν τον βαραίνει, για την ματαίωση, του -τότε- Πάπα, της συμφωνηθείσης με τον Παλαιολόγο – έναντι της ενωτικής λειτουργίας του filioque – επικουρίας.

Και λέω. Πόση δικαιοσύνη θα είχε μια προσπάθεια: Αν υπήρχε η κατανόηση ώστε η Αγία Σοφία, αντί να γίνει τζαμί, να λειτουργήσει, μαζί με την ιδιότητα του Μουσείου, ΚΑΙ ως χριστιανικός ναός, αποκτώντας την αρχική της ταυτότητα – έστω και μία φορά τον χρόνο.

Πόση δικαιοσύνη και σεβασμό θα είχε μια τέτοια συμφωνία! Έναντι των δικών τους τεμενών που ετοιμάζονται εδώ.

Γιατί πέρα από τις επίσημες σκοπιμότητες, το θέμα της Αγια-Σοφιάς αφορά όχι μόνο στις κυβερνήσεις αλλά και στην ψυχή του κάθε πολιτισμένου ανθρώπου. Γιατί η Αγια-Σοφιά δεν είναι μόνο το Οικουμενικό Σύμβολο της χριστιανοσύνης, είναι και Σύμβολο της Ιστορίας του Ελληνισμού, είναι Σύμβολο της αυτοθυσίας εκείνων που πέρασαν στο πάνθεο των αθανάτων μαζί με τον μαρτυρικό αυτοκράτορα και τον λαό του.

Και η πρότασή μου αυτή δεν υπάρχει μόνο ως μια διάσταση της Ποίησης.
Θέλω να πιστεύω πως είναι πέρα για πέρα ρεαλιστική και ιστορικά έντιμη. Πάει να πει, έχει όλη την ιστορική δικαιοσύνη.

Αναρτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2020

Η καθηγήτρια κα Μαρία Ευθυμίου μού είχε τηλεφωνήσει παραμονές της μετατροπής, γιατί της είχα στείλει το “Πήραν την Πόλη, πήραν την…” και είχαμε μιλήσει για την Αγία Σοφία

Η πεφωτισμένη καθηγήτρια κα Μαρία Ευθυμίου ανάρτησε σήμερα στο Athens Voice πως:
“Ο κ. Ερντογάν ματαιοπονεί. Ακόμα και τους τοίχους της Αγίας Σοφίας να ξύσει για να μετατρέψει το μνημείο σε τζαμί, βυζαντινοί ύμνοι θα αναδίδονται. Σε θεσπέσια ελληνικά. Στους αιώνες των αιώνων!”

Δεν κατάφερα να της απαντήσω εκεί που το έγραψε, δεν μπόρεσα, γι’ αυτό γράφω εδώ το σχόλιο μου: Σας ευχαριστώ κυρία Μαρία Ευθυμίου. Ο λόγος σας είναι ο πιο ωραίος που έχω ακούσει για την Αγια-Σοφιά!

Και τον συμπληρώνω:
Τώρα πρέπει οι επιστήμονες του πανεπιστημίου Stanford — που κατάφεραν να αναπαράγουν ψηφιακά και να ανασυνθέσουν τις ψαλμωδίες που ακούγονταν εκεί πριν από 1500 χρόνια — λοιπόν, τώρα θα πρέπει να ελευθερώσουν τις ψαλμωδίες αυτές, για να γίνει ο λόγος σας ή ο οραματισμός σας ένα αληθινό επιστημονικό θαύμα! Μέσα στην Αγία Σοφία μας να ακούγονται μόνο οι ψαλμωδίες εκείνες! Και να είναι αληθινές!

Και ας θυμούνται όλοι, και εκείνοι που δεν βοήθησαν, και εκείνοι που για δεύτερη φορά βεβηλώνουν τον ιερό ναό, πως η Ιστορία δεν συγχωρεί.

Αναρτήθηκε την επομένη της μετατροπής, 11 Ιουλίου 2020 

“Σώπα, κυρία Δέσποινα, μην κλαίεις μην…”

Όμως και να σωπάσω δεν μπορώ. Κανείς δεν βοήθησε την Αγια-Σοφιά μας. Λίγα λόγια μόνο του περιθωρίου και ούτε. Αβοήθητη παραδόθηκε στο έλεος της νέας λεηλασίας. Μόνο που αυτή η σημερινή λεηλασία δεν αφορα στον χρυσό και στον άργυρο. Αυτή η λεηλασία θα γίνει βαθιά μέσα στην Ψυχή της. Και στη Σιωπή της. Στο βαθύ Μυστήριο που κλείνουν τα πονεμένα σπλάχνα της. Αυτό το Μυστήριο που την ύψωσε σε οικουμενικό Σύμβολο. Όμως ο χριστιανικός κόσμος την πρόδωσε άλλη μια φορά. Όπως -τότε- την είχε προδώσει. Τότε – όταν άφησε αβοήθητο τον μαρτυρικό αυτοκράτορα ο πάπας, ματαιώνοντας την υποσχεμένη – έναντι της ενωτικής λειτουργίας του filioque – επικουρία.

Ένα σχόλιο:
Αυτός ο ξεσηκωμός, που γίνεται τώρα για τον πόνο της Αγια-Σοφιάς, όφειλε να είχε γίνει ΠΡΙΝ από τον νέο βανδαλισμό της. Να αποτραπεί αυτό το νέο αιματοκυλισμά της. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Μόνο που τούτη τη φορά δεν θα φανεί ούτε στάλα αίμα. Βαθιά στην ψυχή της την σπαραγμένη θα κρυφτεί η νέα εγκατάλειψη της από Θεό και ανθρώπους. Και η ενοχή της χριστιανικής Δύσης θα γίνει πιο βαθιά πληγή – συνεχιζόμενη από την προδοσία του τότε πάπα.

Ανάρτηση 10 Ιουλίου 2020, ημέρα μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Πορφυρίου μοναχού θρήνος:

Σήμαντρο της Αγια-Σοφιάς
Κομμάτι κομμάτι να λύσεις τη σιωπή
Και ξανά την Ανάσταση να ηχήσουν
Οι καιροί νέοι
Μια γαλάζια δόξα να βλαστήσει
Πάνω στον θρήνο των ερειπίων
Από τούτη τη μελλούμενη δόξα σου
Από τούτη τη λάμψη της αστραπής
Γεννήθηκα
Γι’ αυτό κι η φωνή μου
Λυμένο σήμαντρο
Που κλαίει ακόμα.

Σήκωσα τα μάτια μου τα δακρυσμένα να ιδώ σε όλο το μεγαλείο της την Αγια-Σοφιά, αυτό το θαύμα των αιώνων, που φύλαξε σαν μήτρα την ψυχή του Γένους, την σκέπασε κάτω από τους θόλους της τους ιερούς να μην την αγγίξει χρόνος βέβηλος. Και λέω, ίσως, λέω, και τώρα ακόμα που το αίμα των πιστών της μούλιασε την πέτρα και τα σμάλτα της, μούλιασε τον χρόνο τον επερχόμενο ως την άλλη του όψη την αθέατη, λέω, είναι και θα μείνει για πάντα Το Σύμβολο Το Ιερό, ο όρκος μας, ευωδία Ρόδου καιόμενου στον αιώνα.

Αυτή η ανάρτηση έγινε την Πέμπτη 9 Ιουλίου 2020, λίγες ώρες πριν από την υπογραφή μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Στη φωτογραφία το χέρι μου πάνω στο σημείο όπου, όπως λέει ο θρύλος, χτύπησε το άλογο του Μωάμεθ με το πόδι του και, καθώς από τον θρήνο το μάρμαρο είχε μαλακώσει, άνοιξε τρύπα. 

Τώρα γνωρίζουμε τι είναι ικανός να διαπράξει ο άνθρωπος.

Ο αστυνομικός με το χέρι στην τσέπη. Στην καρδιά του πολιτισμένου πλανήτη. Γιατί ο πολιτισμένος άνθρωπος με την αδρανή και παθητική στάση του φρόντισε ώστε η εικόνα του μίσους να γίνει “θέαμα” και, ίσως, “τροφή της φαντασίας”. Έτσι που η φαντασία σε γενιές παιδιών και εφήβων να αποκτήσει την περίεργη – ή και διασκεδαστική – νοσηρότητα του εθισμού.
Γράφει σε μια συνέντευξή του ο μέγας διανοητής George Steiner, ύστερα από τα φρικτά εγκλήματα του Β’ παγκοσμίου πολέμου: “Τώρα γνωρίζουμε τι είναι ικανός να διαπράξει ο άνθρωπος”. Και συνεχίζει τον συλλογισμό του: “Δεν γνωρίζαμε τότε ακόμα πως μπορούσε κάποιος να τραγουδά Σούμπερτ το βράδυ και να βασανίζει ανθρώπους το πρωί”. Αυτή την εικόνα μου δίνει ο αστυνομικός με το χέρι στην τσέπη.

Εδώ και χρόνια έκανα αναρτήσεις και δημοσιεύσεις (εγώ η ασήμαντη) για να πω πως: είναι λάθος να δίνονται στο τηλεοπτικό γυαλί όλες οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες κάθε εγκλήματος, ξανά και ξανά. Ώσπου να γίνουν θέαμα. Και το θέαμα, εθισμός. Και ο εθισμός, απάθεια. Και αν πάμε πιο πέρα: να γίνουν νοσηρή διαστροφική ηρωοποίηση.
Αυτές πουλάνε, ήταν η απάντηση κάθε φορά.

Πότε θα το καταλάβουν οι χώρες του πολιτισμένου κόσμου πως όλες οι τέχνες και όλες οι ανθρωπιστικές επιστήμες ακυρώνονται μπρος σε μιαν εικόνα σαν αυτή που είδαμε τούτες τις μέρες.

Τρεις απαντήσεις σε σχόλια αναγνωστών:

“Ο ενήλικας έχει ήδη διαμορφώσει το πρόσωπό του – θα νιώσει “κόμπο στο λαιμό”, όπως λες, ναι, και φρίκη. Και κάποιες φορές θα επαναστατήσει (χωρίς αποτέλεσμα) Το νόημα της ανάρτησης μου είναι: για το παιδί για τον έφηβο για το νέο τρυφερό και αδιαμόρφωτο ακόμα άτομο, που εθίζεται σιγά σιγά, και άθελά του προχωρά σε μια μιμηδική εξομοίωση. Να είσαι καλά, Μυρίνη”

“Σε ευχαριστώ Νίκο. Θα πω μια απαισιόδοξη έκφραση πως ίσως και να είναι λίγο αργά. Θεωρώ πως έχει ήδη συντελεστεί αυτή η “μιμηδική εξομοίωση” με το τέρας σε κάποια άτυχα παιδιά από τις νέες γενιές. Όμως τουλάχιστο ας μην συνεχιστεί αυτή η -ξανά και ξανά- εμμονή επίδειξης του συμβάντος -ως θεάματος- επειδή πουλάει ως είδηση, έλεος. Τι δεν καταλαβαίνουν.”

“Ακριβώς γι’ αυτό προσπάθησα να μιλήσω στην ανάρτησή μου, Κατερίνα, Katerina Fikari, για τον μιιθριδατισμό. Και, με αυτή την εμμονή προβολής -ξανά και ξανά- των ανατριχιαστικών λεπτομερειών, δημιουργείται μια εξοικίωση – που προχωρεί στον εθισμό – κι ακόμα πιο πέρα στη μιμηδική εξομοίωση, προπαντός στο νέο άτομο στον έφηβο στον τρυφερό ακόμα ψυχισμό.

Αναρτήθηκε στις 29 Μαϊου 2020, για το συμβάν του αστυνομικού που πάτησε στον λαιμό τον αφροαμερικανό

Πριν από είκοσι τόσα χρόνια, ο Δήμος Πτολεμαϊδας με είχε καλέσει για να τιμήσει ένα μικρό βιβλίο μου, που το είχα γράψει για τον πρόσφυγα Μικρασιάτη πατέρα μου, όταν εκείνος έφυγε. Έτσι ήθελα να τον αποχαιρετήσω με μια ποιητική αναφορά στη χαμένη γη του. Γιατί, κάθε μέρα να μου μιλά για το σπίτι εκείνο της πατρίδας του, είχε πια γίνει και δικό μου. Και ονόμασα το μικρό εκείνο βιβλίο: “Σπίτι μου της Μικρασίας”.
Ήταν τότε που μόλις είχε κυκλοφορήσει και το ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ ΠΟΛΗ, ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ, το μυθιστόρημα που μιλάει για την σπαραγμένη διαδρομή ολόκληρου του ελληνισμού.

Μόλις έφτασα στην Πτολεμαϊδα, μια μεγάλη έκπληξη με περίμενε:
Όλη η όμορφη πόλη τους ήταν γεμάτη με πελώριες αφίσες, όπου έγραφε: “Ποτέ πια προσφυγιά”. Και παντού στους τοίχους υπήρχε το ζωγραφικό έργο από το εξώφυλλο του μικρού βιβλίου μου που ήταν: Η Μικρασιάτισσα μάνα! Έργο του αείμνηστου Μικρασιάτη γλύπτη Βάσου Καπάνταη.
Και ολόκληρη η πόλη της Πτολεμαϊδας είχε κατέβει στη μεγάλη πλατεία. Από παντού κατέβαιναν οι άνθρωποι να τιμήσουν τον τόπο τους και τα ιερά τους.

Πάνω από χίλια άτομα, μπορεί και δυο χιλιάδες να έφτασαν εκεί στον χώρο της εκδήλωσης. Κι όταν άρχισαν να μιλούν για την αγάπη της γης τους, και να διαβάζουν αποσπάσματα από το μικρό βιβλίο μου, ράγισαν και οι πέτρες. Έκλαψα όσο σε καμιά εκδήλωση από τις τόσες που μου έτυχαν στη ζωή μου. Προπαντός όταν στο τέλος μου χάρισαν ό,τι πιο πολύτιμο είχαν: Λίγο χώμα από τη γη τους. Και το φυλάγω ακόμα μαζί με τα δικά μου ιερά. Όπως βαθιά στην καρδιά μου φυλάγω τη μνήμη εκείνης της εκδήλωσης και εκείνων των ξεριζωμένων ανθρώπων. Τρεις γενιές από τότε. Και ήταν όλοι εκεί. Ξέρουν να τιμούν τα ιερά τους. Και τους θαύμασα. Τους θαυμάζω ακόμα.

Γιατί κρατάνε στην ψυχή τους ιερές τις μνήμες τους. Όπως τότε που διαδήλωσαν στο Σύναγμα για το Σύμβολο τους: την ματωμένη λέξη “ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ”.

Να είστε καλά όπου βρίσκεστε, φίλοι μου, φίλοι του μακρινού Πόντου!
Στην ανάρτηση, η Μικρασιάτισσα Μάνα του γλύπτη Βάσου Καπάνταη.
Γιατί η ζωή μας είναι όσα κάναμε, όσα αγαπήσαμε, όσα πιστέψαμε. Είναι αυτά για τα οποία αγωνιστήκαμε.

Από το βιβλίο: Σπίτι μου της Μικρασίας:
“Δεν έχω από σένα παρά τη γη όπου κοιμάται ο πατέρας μου. Η πορεία της ζωής του ολόκληρη δεν ήταν παρά μια επιστροφή του στη γη σου. Δεν ξέρω από σένα παρά τις μνήμες του, μέσα από έναν ήλιο κάθετο πάνω στην πέτρα σου. Πληγή βαθιά κι αγιάτρευτη, όπου παλιρροεί ο χρόνος στις πηγές σου, Σπίτι μου της Μικρασίας. Μέσα από τούτη την πληγή της μνήμης, μέσα από τούτη την παλιρροή γεννήθηκα.”

ΉΘΕΛΑ ΜΟΝΟ ΝΑ ΠΡΟΣΘΕΣΩ μια άλλη διάσταση στην ανάρτηση της Προέδρου της Δημοκρατίας για την Ημέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως την είχε οραματιστεί ο μεγάλος ποιητής T. S. Eliot, πριν από τα ερείπια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.

Με την προφητική και διορατική του ικανότητα, στοιχεία που κατέχουν οι μεγάλοι ποιητές, είχε οραματιστεί την Ευρωπαϊκή Ένωση, θεμελιωμένη όμως πρωτίστως στον πολιτισμό των χωρών “γιατί τα στοιχεία για την Ενότητα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού προϋπήρχαν της οικονομικής κοινοπραξίας” είχε διακηρύξει. Και το φθινόπωρο του 1946 έκανε τρεις ομιλίες στο BBC, όπου έθετε την ανάγκη αυτής της πνευματικής κατά κύριο λόγο συνύπαρξης, “Η τελευταία μου έκκληση απευθύνεται στους ανθρώπους των γραμμάτων της Ευρώπης, που έχουν μια ξεχωριστή ευθύνη για τη διαφύλαξη και μετάδοση του κοινού μας πολιτισμού”, είπε. Και το κείμενο των τριών ομιλιών καταλήγει “στην ανάγκη διαφύλαξης της κοινής κληρονομιάς που συνδέει τους ευρωπαϊκούς λαούς”, διαχωρίζοντας τον ρόλο αυτόν από τις αξίες της αλληλεγγύης. Και ιδιαίτερα αναφέρεται στην διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της κλασσικής Ελλάδας.

Με όλον τον σεβασμό μου στο πρόσωπο της κυρίας Προέδρου – και ευγνώμων για το θαυμάσιο κείμενο που μας χάρισε την Ημέρα του Βιβλίου, πρωτόγνωρο για τους ανθρώπους της γραφής και του βιβλίου – αισθάνομαι την ανάγκη να καταθέσω αυτή την διάσταση. Γιατί ο λόγος του T. S. Eliot, που πάντα θα αιωρείται σε κάποια πνευματική σφαίρα απόλυτα διορατικός και προφητικός και υπαρκτός, μπορεί μια μέρα, μετά από εμένα, μπορεί να γίνει πραγματικότητα ανάμεσα στους στόχους και της αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ζητώ συγνώμη που δεν πρόφτασα να το γράψω στα σχόλια του κειμένου της, όμως ώσπου να το ετοιμάσω, την έχασα την ανάρτηση.

ΕΙΚΟΣΙ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ
Μάρτιο του 1996, έφυγε με το δικό του πλεούμενο το “βρεγμένο στην πανσέληνο”, να πάει εκεί όπου:

Φυσάει, φυσάει και λιγοστεύει ο κόσμος. Φυσάει
Φυσάει και μεγαλώνει ο άλλος ο θάνατος ο πόντος ο γλαυκός
κι ατελεύτητος
Ο θάνατος ο ήλιος ο χωρίς βασιλέματα

Τι θα έλεγε άραγε με τη λαμπερή του διάνοια, αν σήμερα ζούσε, τι θα έλεγε για τα βάσανα που, επί μια δεκαετία, αλύπητα παίδεψαν τον τόπο μας, αλλά και για τούτη την απρόσμενη συμφορά του λιλιπούτειου “δράκοντα” που έπεσε στον πλανήτη μας. Τι θα έλεγε άραγε.

Και πόσο θα μας βοηθούσε ο καθαρός γεμάτος Ελλάδα λόγος του.
Γιατί ήταν εκείνος ο μεγάλος Ποιητής που αγάπησε τον τόπο του από τα τρίσβαθα του πολιτισμού του έως το καμαράκι με τα μπλε παράθυρα και την κληματαριά για να φτιάχνει ξανά και ξανά την Ελλάδα με “μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι!”

Σήμερα κατάλαβα γιατί, όταν φεύγει ένας αληθινά μεγάλος ποιητής, σαν τον Ελύτη, μια τόσο λαμπερή και διορατική διάνοια, λέμε πως γινόμαστε φτωχοί. Σήμερα μου λείπει αυτό που εκείνος θα έλεγε για τα όσα βάναυσα ζούμε. Και δεν εννοώ μόνο τα πολιτικά προβλήματα και τα χτυπήματα που δεχτήκαμε ως πολίτες μιας κοινωνίας που επί δέκα χρόνια χειμαζόταν από τη βαθιά κρίση, αλλά και για τούτη ‘δω την ανεπάντηχη συμφορά που μας βρήκε. Για τούτη τη συνεχιζόμενη “εμμονή της αδικίας και του κακού” ‘οπως την είπε ο T.S.Eliot.

Όμως ας σταθώ στη μεγάλη του ποίηση που έχει τη δύναμη να υπερβαίνει.

Θα ‘ναι νύχτα και Αύγουστος. Πελώριες άρπες πού και πού θ’ ακούγονται και
Με το λίγο της ψυχής μου κυανό η ΄Οξω Πέτρα μεσ’ από τη μαυρίλα
Θ’ αρχίσει να αναδύεται

Ας ευχηθούμε, με τη δύναμη της ποίησης, “μεσ’ από τη μαυρίλα” της ζωής μας, μια καινούρια λυκαύγεια να αναδυθεί.

Η Οξώπετρα της Αστυπάλαιας, που χρόνια πριν, πριν εκδοθεί το βιβλίο, μου είχε μιλήσει για την ποίησή του αυτή και την ονόμαζε τότε ακόμα «Τα τρία Μυστικά της Οξώπετρας», ήταν ο εαυτός του ο βυθισμένος στο Άγνωστο. Ομοίωση του ποιητή, που θα αναδυθεί από τα σκοτεινά βάθη της ψυχής ο εαυτός του ο άγνωστος, θα του αποκαλυφθεί.

Στα «Ελεγεία της Οξώπετρας» είναι κατάγυμνη η ψυχή του σαν την ώρα της Αποκάλυψης.

«Και μόνο η σκέψη σου μου’ καψε όλα το χειρόγραφα», θα πει, βιώνοντας το πυρπολημένο τοπίο ή τον πυρπολημένο από τα χρόνια και την αναζήτηση εαυτό του.

«Ο άγνωστος που υπήρξα πάλι ο άγνωστος να γίνω», λέει.
Η άγνωστη ψυχή του, που την είπε φωνή ποιητική και την έκαμε «δεύτερη φύση του». Αυτή που για χάρη της έμεινε για λίγο μέσα του “Μισανοιχτό το Ακοίταχτο». Αυτή η κάποτε «επίσημη ξένη» των νεανικών «Προσανατολισμών» του.

Μόνον μια τόσο δυνατή ενόραση, ένας τόσο αληθινά μεγάλος ποιητής, θα μπορούσε να δώσει με τέτοιους πελεκημένους στίχους το υπερβατικό τοπίο, αυτό όπου τώρα περπατάει με την ψυχή ξυπόλητη και με τον στίχο του στα χείλη:

Ροές της θάλασσας και σεις των άστρων μασκρινές
επιρροές — παρασταθείτε μου!

Μια καλημέρα σε όλους γεμάτη με “ροές” ελπίδας!