Βιβλιοπαρουσίαση
«Γράφω γιατί έτσι μόνο μπορώ να υπάρχω… Έτσι μόνο να αναζητώ τη διαίσθηση μου για τον κόσμο και για την ύπαρξη. Να συνειδητοποιώ την κάθε στιγμή που ζω για να βρω το ουσιώδες που κρύβει, να το μεταποιήσω σε ποίηση, σε ομορφιά. Την ομορφιά αναζητώ γράφοντας, το χαμένο ιερό της ψυχής». Τα παραπάνω λόγια δεν είναι απόσπασμα από το βιβλίο «Συνέντευξη με το φάντασμα του βάλτου», αλλά η κατάθεση ψυχής μιας πολύ σημαντικής συγγραφέα Παιδικής Λογοτεχνίας, της Μαρίας Λαμπαδαρίδου Πόθου, στο προσωπικό της blog. Αυτό το «χαμένο ιερό της ψυχής» δοσμένο με έναν ιδιαίτερο τρόπο συνάντησα στην ιστορία της.
Η συμμετοχή της τελειόφοιτης φοιτήτριας δημοσιογραφικής σχολής, Δήμητρας, σε έναν διεθνή διαγωνισμό για μια συνέντευξη γίνεται η αφορμή για μια εντελώς διαφορετική δημοσιογραφική έρευνα. Η νεαρή Δήμητρα έχει βραβευτεί στο παρελθόν για ένα άρθρο της στην εφημερίδα που εκδίδει με τίτλο Εκείνο που δεν φαίνεται.
Η Δήμητρα δίνεται ψυχή τε και σώματι στη συνέντευξη για να φωτίσει μέσα της τη «στερημένη άνοιξη», όπως αναφέρει στην αφιέρωσή της πριν ακόμα ξεκινήσει να υφαίνει την ιστορία της, από τον Άντριου Γουέλς και την αγαπημένη του Δήμητρα. Μαζί με τους πρωταγωνιστές της στις 175 σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν ο εννιάχρονος τότε Μιχελής και μικρός ήρωας που είναι ο παππούς της, ο Άγγελος, τα αδέλφια Ρεβή και Αλβέρτο, ο μοναχός Ιεζεκιήλ. Μια συνέντευξη όχι από ένα ιστορικό πρόσωπο ούτε από ένα φάντασμα, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον τίτλο του βιβλίου, αλλά από την ίδια την ιστορία. Η συγγραφέας με αυτόν τον ευρηματικό τρόπο θα αναβιώσει όλο το ιστορικό πλαίσιο, τα πρόσωπα και τις δράσεις τους και θα τα παραδώσει στον αναγνώστη με την πνοή της εποχής και το τρυφερό χάδι της δημιουργού.
Το σημειωματάριο, που της άφησε ο παππούς Μιχελής, με τις δυνατές εξιστορήσεις για τον «ματωμένο βάλτο» που εκτυλίχθηκαν τα γεγονότα, θα ρίξει φως στα γεγονότα της Κατοχής. Όχι τότε στα δεκατρία της, μα χρόνια μετά, όταν η ίδια θα αναζητήσει την αλήθεια και θα έχει την εσωτερική δύναμη να διαλύσει τις ομίχλες και να δει καθαρά. Το τετράδιο δεν είναι απλά ένα σημειωματάριο, αλλά η ίδια η ζωή που αγκομαχά χέρι χέρι με την ιστορία στον βάλτο των πατρογονικών της. «Ήταν Γενάρης του 1943. Η νύχτα θεοσκότεινη. Φυσούσαν όλοι οι αγέρηδες του νησιού…. Δεν είχα ύπνο. Ήμουν εννιά χρονών, όμως καταλάβαινα πολύ περισσότερα από όσα νόμιζαν οι μεγάλοι».
Στην τέχνη της συγγραφής η επιλογή του προσώπου που αφηγείται είναι μια πρόκληση για τον δημιουργό. Η συγγραφέας βάζει τη Δήμητρα, αφηγήτρια και ταυτόχρονα πρόσωπο του βιβλίου, να ακολουθεί τους ήρωες σε κάθε τους βήμα. Παρελθόν και παρόν σε μια αρμονική συνύπαρξη. Σχεδόν «ακούς» την ανάσα της αφηγήτριας, καθώς ακολουθεί σαν σκιά τους ανθρώπους στα μονοπάτια του χθες. Συμπάσχει μαζί τους, αγωνιά για τη δράση και την τύχη τους σε δύσκολους καιρούς και σκοτεινές εποχές για να φτάσει στο σήμερα και να λυτρωθεί, συναντώντας κάποια από αυτά τα πρόσωπα για να τους παραδώσει ανεκτίμητα αντικείμενα απ’ το παρελθόν.
Η συγγραφέας εμπλέκει με μοναδική μαεστρία τον αναγνώστη στην ιστορία. Ο αναγνώστης «τρέχει» πίσω από τους ήρωες, ζει μαζί τους όλη την αγωνία και καρδιοχτυπά γι’ αυτούς σαν να είναι συγγενικά ή φιλικά του πρόσωπα.
Η μεγάλη αγάπη της για τη δημοσιογραφία θα οδηγήσει τη Δήμητρα στην ανεύρεση στοιχείων, που ούτε φανταζόταν. Εξομολογήσεις που έμεναν κρυμμένες σαν τα καλά κρυμμένα μυστικά κάθε οικογένειας, ερμηνεία του σημειωματαρίου και επίμονη ανάκριση της μητέρας της, όλα οδηγούν στη λύση του μυστηρίου.
Γιατί, είναι φορές που οι πρωταγωνιστές μιας ιστορίας περιμένουν τον συγγραφέα να τους βγάλει από τη λήθη. Τότε τους δίνεται η ευκαιρία να διεκδικήσουν την αιωνιότητα μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου και να πουν τη δική τους αλήθεια. Ο παρακάτω διάλογος το μαρτυρά «Το ξέρω πως είσαι ο Άντριου Γουέλς, σε περίμενα… Είμαι έτοιμη να μπω στο παρελθόν… Το σημείο αυτό είναι φορτισμένο από τα ίδια τα γεγονότα… Κι εξάλλου, χρόνια, τώρα, εδώ ονειρευόμουν πως θα ‘ρθεις… εδώ περίμενα τον κύκλο του χρόνου». Ένας διάχυτος λυρισμός και μια μαγεία από τον χορό των λέξεων διακατέχει όλη την αφήγηση. Το ιστορικό πλαίσιο φωτίζεται εκ των έσω σαν να παίρνει μέρος στα συμβάντα και η ίδια η αφηγήτρια.
Η λογοτεχνία στο απόγειό της. Σαν συγγραφέας λάτρεψα τη γραφή του βιβλίου. Σαν αναγνώστρια το χάρηκα πολύ. Σαν κριτικός έγραψα τα καλύτερα. Ένα πραγματικά υπέροχο βιβλίο που δεν θα αφήσει απ’ τα χέρια του ο έφηβος αναγνώστης παρά μόνο όταν φτάσει στην τελευταία σελίδα.
Δημοσιεύτηκε στην κατηγορία Βιβλία για νέους στις 4 Φεβρουαρίου, 2015